Zindan Mağarası
Aksu İlçesinin 2 km kuzeydoğusunda bulunan Zindan Mağarası, Aksu Çayı boğazının güneye bakan yamacında deniz seviyesinden 1300 m. yüksekliktedir. 765 metre uzunluğunda olan mağara yatay yönde gelişme göstermiştir. Yarı aktif olan mağara, içinde değişik Damlataş, Akmataş, Kenartaş ve yer altı deresinin oluşturduğu aşınım ve birikimlere sahiptir. Bazı kesimlerinde ise minyatür kanyonlar oluşmuştur.
Mağaranın sonunda 'Hamam' diye isimlendirilen kısımda tabanda mozaik biçimli kalsit kristalleri en özgün şekillerdir. Yapılan analizler sonucunda mağara içinde akan suyun Zindan mağarasının yakınındaki Başpınar suyuna özdeş, kalsiyum ve mağnezyum değerlerinin yüksek olduğu ve cildi güzelleştirici etkisinin olduğu ortaya çıkmıştır. Mağara girişinde siyah, beyaz ve kırmızı taş tesseradan yapılmış Eurymedon (Köprüçayı Tanrısı) başı, iki yanında yunus motifi, altta ve üstte kanatlı uçan erkek motifleri olan mozaik bulunmaktadır.
Zindan Mağarasının Tarihçesi
Zindan Mağarası önündeki Eurymedon Kutsal Alanı, Timbriada Antik kentine bağlı bir alandır. Mağara civarında yapılan kazılardan elde edilen bilgilere göre erken Helenistik dönemden itibaren yazıtların içeriğinden ise M.S. I. ve II. yüzyılda kutsal alanın yapıldığı tespit edilmiştir. Kutsal alan erken dönemlerde açık hava tapınağı şeklinde kullanılmış olmalıdır. Açık Hava Tapınağı, mağaranın önünden alt kısımdaki yürüme zeminine kadar basamaklı inşa edilmiş fakat zaman içinde birtakım değişikliklere uğramıştır. Bu günkü arkeolojik veriler tapınağın Roma döneminde yoğun mimari yapılaşma geçirdiğini göstermiştir. Bu kutsal alan uzun yıllar önemini korumuştur.
Kutsal alanın esas tanrıçası, Timbriada Antik Kentinde olduğu gibi Kybele olup tanrıça, 'Meter Theon Vegeinon' olarak isimlendirilmiştir. Alanda ayrıca Eurymedon (Köprü Çayı Tanrısı), Zeus (Baştanrı), Hermes (Haber Tanrısı), Demeter (Tarım ve Bereket Tanrısı) kültlerine tapım vardır. Ayrıca kent sikkelerinde her iki tanrı birlikte tasvir edilmiştir. Mağaranın önünde 1977 yılında ortaya çıkarılan Eurymedon Tanrısının heykeli Isparta müzesinde sergilenmektedir.
Roma döneminde kutsal alanın önünde Eurymedon köprü çayı üzerine kesme taşlardan yapılmış olan Roma Köprüsü, tek tonoz kemerli bir köprüdür. Köprü kemerinin her iki yanındaki kemer kilit taşları üzerine tanrı Eurymedon'un portre - büstü oyulmuştur.
Köprünün genişliği ve bölgedeki antik yollar incelendiğinde, kutsal alanın yol bağlantıları üzerinde bulunduğunu göstermektedir. Benzer şekilde Perge'den Antiocheia'ya uzanan antik yolda köprüçayın üzerinde farklı boyutlarda iki köprü daha bulunmaktadır. Roma köprüsü çevredeki diğer iki antik kentle beraber değerlendirildiğinde Beyşehir Gölüne kadar Yenişarbademli üzerinden uzanan bir yolun varlığını desteklediği düşünülebilir. Kutsal alanın bölgedeki özelliği antik yol üzerinde olması ile kült alanına farklı bir boyut kazandırmasıdır.
Aksu Zindan Mağarasının Özellikleri
Mağaranın toplam uzunluğu 760 metre, girişe göre en yüksek noktası ise 15.5 metredir. Romalılardan bu yana bilinen ve kullanılan bir mağaradır. Yatay ve yarı aktif bir mağaradır. Zindan mağarasının bulunduğu Göller bölgesi yöresi yurdumuzun en yoğunu karstlaşmış alanlarından birisidir. Mağaraya girişten itibaren taban toprak ve küçük kaya blokları ile kaplıdır ve burası yaz kış yarasa kolonilerinin barındığı bölümdür.
