Yumurtalık Lagünü Milli Parkı

GENEL BİLGİLER

Milli Parkın toplam alanı 16.430 hektar (ha)dır. Yumurtalık Lagünleri Ramsar Alanı’nın toplam alanı ise 19.853 ha.’dır. Alan Yumurtalık ilçe merkezine 30 km Karataş ilçe merkezine ise 35 km uzaklıktadır.

Yumurtalık Lagünleri, Ceyhan Nehri’nin denize döküldüğü nokta ile Yumurtalık Körfezi arasında kalan lagünler, tatlı ve tuzlu su bataklıkları, geniş çorak düzlükler, çamur düzlükleri, sazlıklar, ıslak çayırlar, kumullar ve Halep çamı ormanından oluşan oldukça kompleks bir yapıya sahip sulak alan sistemidir. Bölgedeki diğer lagünlerin aksine, düzensiz kıyı çizgisine sahip olup birçok noktada denizle birleşmektedir. Eski Ceyhan Nehri eski yatağı alanı ikiye bölmektedir. Eski nehir yatağının kuzeyinde Çamlık lagünü ile geniş çorak düzlükler, bataklıklar ve tuzlu çayırlarla çevrili Ömer, Yapı ve Darboğaz gölleri yer almaktadır. Göllerin derinlikleri 20 ile 60 cm arasında değişmektedir.

KAYNAK DEĞERLER

Alandaki önemli ekolojik birimler; göl ve lagünler, bunları çevreleyen tuzcul bataklıklar, lagünlerle deniz arasındaki geniş kumullar ve alanın kuzeydoğusunda yer alan Halep Çamlığı’dır. Halep çamının Türkiye’de doğal yayılış gösterdiği iki alandan biridir.

FLORA BİLGİLERİ

Alan Akdeniz Fitocoğrafik Bölgesi içinde yer alır. Yapılan çalışmalarda alanda 68 familyaya ait 272 takson tespit edilmiştir.  Pinus brutia (Kızılçam) ile karışık olarak bulunan Pinus halepensis (Halep çamı), ormanları flora açısından alanın en önemli parçasıdır. Türkiye için nadir bir tür olan Halep Çamının burada orman oluşturmasının yanı sıra alan için korumada öncelikli 5 tür bulunmaktadır. Bu türlerin tamamı orman açıklıklarında varlıklarını sürdürmektedirler. Alanda öne çıkan kumul ekosistemine ait başlıca otsu türler ise; Halopeplis amplexicaulis ,Echinops dumanii, Heliotropium ovalifolium, Pancratimum maritimum, Zygphyllum album, Echinops dumanii, Bromus psammophilus’dur.

FAUNA BİLGİLERİ

Türkiye’de yaşayan yaklaşık 120 Odonata (yusufçuk ve kız böceklerinin bulunduğu böcek grubu) türünün 41 tanesi alanda bulunmaktadır. Deniz kıyısı ile kum tepeleri arasında metrekareye 1 yuva düşecek yoğunlukta Callinectes sapidus (Mavi Yengeç) popülasyonu tespit edilmiştir. Ceyhan Deltası’nda 12 familyaya ait 35 memeli türü bulunmaktadır. Bunlar arasında bahçe sivrifaresi, yarasalar, Anadolu sincabı, yabani tavşan, cüce avurtlak, kör fare, kuyruksüren (firavun sıçanı), kurt, porsuk ve susamuru alana önem kazandırır.

Bölgede 75 tür karasal omurgalı bulunmaktadır. Yumurtalık Lagünleri, Anadolu üzerinden geçen kuş göç yolları üzerindeki önemli konaklama, dinlenme ve beslenme alanıdır. Geçmişte Mart, Nisan ve Mayıs aylarında yapılan bir çalışmada alanda toplam 252 kuş tür saptanmıştır. Alanda değişik türden binlerce ördek, sakarmeke, flamingo, kılıçgaga, akça cılıbıt ve küçük kumkuşu kışlamaktadır. Kaynaklara göre geçmişte bazı yıllar Yumurtalık Lagünlerinde kışlayan kuş sayısının 70.000’i aştığı belirtilmektedir. Göç esnasında akpelikanlar, leylekler ve kıyı kuşları oldukça kalabalık gruplar oluştururlar. Geçmiş yıllarda göç dönemlerinde yapılan sayımlara göre yüksek sayıda görülen kuşlar arasında leylek, ak pelikan, flamingo, kaşıkçı, kara karınlı kumkuşu, döğüşkenkuş bulunmaktadır. Alanda üreyen kuşlar Küçük Sumru, Sumru, Bataklık Kırlangıcı, Gülen Sumru’dur.

KÜLTÜREL DEĞERLER

Yumurtalık MÖ. 4. yüzyılın son çeyreğinde Büyük İskender’in halefleri olan Makedonya'lı komutanlar tarafından bir liman şehri olarak kurulmuştur. MÖ. 1. yüzyilda tarihinin en parlak dönemini yaşamıştır. 7-10. yüzyıllarda, Araplarla Bizanslılar arasındaki savas1arda tamamen tahrip olan kent 11.yüzyıldan itibaren Ayas adıyla piskoposluk merkezi olmuştur. Bu dönemde de Akdeniz'in ünlü bir ticaret limanı olma özelliğini sürdüren Ayas'ta biri karada diğeri de limanda olmak üzere iki kale inşaa edilmiştir. 1201'de Cenovalilar 1261'de de Venedikliler Ayas'ta ticari koloni kurmuşlardır. Kentin asil gelir kaynağı olan deniz ticaretini ellerinde tutan Venedikliler, Kenti Lajazzo olarak adlandırmışlardır. 1266 yılında Memlüklüler ilk kez Kilikya'ya saldırdıklarında Ayas kentini de tahrip etmişlerdir. 1268 ve 1271 yıllarında kenti iki kez ziyaret eden Marko Polo, kent limanının Venedik ve Cenovalı tüccarlarla dolu olduğundan ve bunların, ipek, yün, hububat ve baharat ticareti yaptıklarından bahsetmektedir. Alan sınırları içerisinde Deveciuşağı, Kuzupınarı (Zeynepli, Hacımüminler, Tahariye, Asmalı), Yeşilköy ve Kaldırım yerleşimleri bulunmaktadır. Halihazırda halkın ana geçim kaynağı balıkçılık tarım ve hayvancılıktır.

REKREASYON İMKANLARI

Alan 2016 yılında Danıştay kararı ile Tabiatı Koruma Alanı statüsünden Milli Park statüsüne henüz geçtiği için rekreasyon için alt yapı çalışmaları yapılmamıştır. Önümüzdeki süreçte alana ait Uzun Devreli Gelişme Planı onayını müteakiben konu değerlendirilecektir.