Küre Dağları Milli Parkı

GENEL BİLGİLER

Batı Karadeniz Bölgesi’nde Kastamonu ve Bartın il sınırları içinde yer almaktadır.

Milli parkın kaynak değerlerini Valla Kanyonu, Ilgarini Mağarası gibi jeolojik oluşumlar; Ilıca Şelalesi gibi doğal güzellikler ve zengin bir flora ve fauna ile otantik, folklorik kültür zenginlikleri oluşturmaktadır.

Milli park ülkemizin doğal değerlerinin fazla tahrip görmediği alanlardan biridir. İyi bir orman örtüsü ve otsu floraya sahiptir. Ayı, kurt, çakal, yaban domuzu, geyik, karaca, sansar, sincap gibi memeliler ve ötücü kuşlar milli parkın fauna değerlerini oluşturmaktadır.

FLORA BİLGİLERİ

Küre Dağları, “Kuzey Anadolu yapraklı ve iğne yapraklı ormanları” olarak tanımlanan alt eko-bölgeye ve “Karadeniz Nemli Ormanları” ekotipine ait tehlike altındaki karstik dağlık alanların günümüzdeki en güzel örneklerinden birini temsil etmektedir.

Milli Parkın önemi, özellikle sahip olduğu ekosistem ve habitat çeşitliliğinden ileri gelmektedir. Ana ekosistem tipleri, doğal orman ekosistemleri, bozuk orman ekosistemleri, geleneksel tarım eksosistemleri ve akarsu ekosistemlerini; mikro-ekosistemler ise örneğin kanyon ekosistemleri ve orman içi çayır ekosistemlerini içermektedir. Bu ekosistemler içerisinde, 675 bitki türünün varlığı bilinmekle birlikte gerçek sayının çok daha fazla olduğu tahmin edilmektedir.

Cide’nin güneyindeki karstik çöküntüler ve ıssız ortamlar yaratan vadiler, nemli ormanlara özgü ağaç ve ağaççıklara sahiptir. Bunlardan bazıları; şimşir, kayacık, üvez, Türk fındığı, gürgen, mürver, akçaağaç, çobanpüskülü, 12 gövdeli ve 35-40 m boyundaki dev kayın ağaçları, doğal anıt olarak koruma altına alınmıştır. Bu alanlar, bölgeyi ziyaret eden bilim adamları tarafından “doğal arboretum” olarak tanımlanmaktadır.

FAUNA BİLGİLERİ

Milli Park ve tampon alanı aynı zamanda tehdit altındaki hayvan türlerine yaşam alanı oluşturması nedeniyle biyolojik açıdan önemlidir. Türkiye’nin 132 memeli türünden 40’ı bu bölgede yaşamaktadır. Bu türler; ayı, kurt, çakal, yaban domuzu, sansar, sincap gibi memeliler; vaşak, susamuru, geyik ve karaca gibi tehlike altındaki hayvanları da içermektedir. Alanda ayrıca, 38'i familyaya mensup ve 46’sı tehdit altında olan 129 kuş türü kaydedilmiştir.

KAYNAK DEĞERLER

Alanın Ulusal Açıdan Önemi; Önemli Bitki Alanı (ÖBA) ve Önemli Doğa Alanı’dır. Ulusal düzeyde tehlike altında 12 bitki taksonu ihtiva etmektedir. (Ör. Alnus glutinosa ssp glutinosa)

Türkiye ormanlarının 9 sıcak nokta’ sından birisidir. Zengin Peyzaj çeşitliliği, habitat çeşitliliği ve tür çeşitliliğine (675 bitki, 40 /132 memeli, 129 kuş) sahip olmasıdır. Alanın Uluslararası Önemi WWF’nin doğa koruma açısından küresel düzeyde öncelikli Ekolojik Bölgelerinden biri (Küresel 200 Ekolojik Bölge) olan “Kuzey Anadolu ve Kafkasya Ilıman Kuşak Ormanları” içinde yer almaktadır. Avrupa ormanlarının sıcak noktasından biri olarak (Avrupa’nın 100 orman sıcak noktası) Karadeniz Ilıman Kuşağındaki nadir nemli-karstik ormanların en iyi yabancıl örneklerini içermektedir.

Küresel düzeyde nesli tehlike altında 2 bitki taksonu: Acer cappadocicum var. stenocarpum, Trifolium euxinum bu sahada mevcuttur. Avrupa düzeyinde nesli tehlike altında olan 33 bitki taksonu yine bu sahada mevcuttur.

Milli Park tamamen bir plato karakterinde, doğu-batı doğrultusunda uzanır ve yakın çevresi için fiziksel ve sosyal anlamda bir eşik niteliğindedir. Bu nedenle milli parkın yer aldığı alan üzerinde hiçbir yerleşim alanı bulunmamakta, sosyal hayat milli parkın yakın çevresinde devam etmektedir. Milli Park proje alanının jeolojisi ile biyolojik zenginliği birbiriyle yakından ilişkilidir.

Küre Dağları Milli Parkının iyi korunagelmiş karstik ekosistemleri küresel düzeyde oldukça ender ve doğa koruma açısından oldukça önemlidir. Milli park ve yakın çevresi Batı Karadeniz Karst Kuşağı içerisinde yer almaktadır. Karstik kuşakta karst jeomorfolojisinin ulusal ve uluslararası düzeyde ilginç örnekleri oluşmuştur. Bu karstik biçimler içerisinde özellikle kanyonlar, boğazlar, mağaralar ve düdenler görülmeye değer öğelerdir.

Valla Kanyonu: Pınarbaşı İlçesi’nin 26 km kuzeyindeki Muratbaşı Köyü yakınlarındaki Devrekani Çayı ile Kanlıçay’ın buluştuğu yerde başlar. Kanyonun başlangıç noktasına 1,5 kilometrelik oldukça eğimli bir patika ile ulaşılmaktadır. Kanyonun iki tarafındaki kayalık uçurumların yüksekliği 800 ile 1200 m arasındadır. Bu kayalıklar kartal, şahin, akbaba gibi yırtıcı kuşları barındırır.

Ilgarini Mağarası: Sorkun Yaylası’ndaki Ilgarini Mağarası’nın uzunluğu 858 metre, derinliği 250 m’dir. Roma ve Bizans döneminde iskan alanı ve dini amaçlarla kullanılan mağarada, yapı kalıntıları, seramik ve küp parçaları, su sarnıcı, su kuyusu, ardıç ağacından yapılmış lahitler, şapel ve fırın kalıntıları vardır.

Ilıca Şelalesi: Pınarbaşı Ilıca Köyü sınırlarındaki şelalede, su 15 m. yüksekten dökülüp doğal bir havuz oluşturmaktadır.

Ilıca Hamamı: Pınarbaşı Ilıca Köyü içerisinde Bizanslılardan kalma tarihi bir hamam kalıntısı mevcuttur.

Horma Kanyonu: 3,5 kilometre uzunluğunda içinden Zara Çayı geçmektedir.

KÜLTÜREL DEĞERLER

Milli Parkın yakın çevresi, zengin ve çeşitli folklorik değerlere sahiptir. Zengin halk müziği, giyim-kuşamdaki özgünlük ve yerel mutfak halk kültürünün en önemli öğeleridir. Ayrıca yerleşimlerdeki konutlar, genellikle geleneksel mimarinin özgün örneği olan ahşap malzemeden yapılmıştır.

REKREASYON İMKANLARI

1990’lı yıllardan itibaren Türkiye’de doğa gezilerine ilginin artması ve Küre Dağlarının son yıllarda tanınmaya başlaması, özellikle İstanbul, Ankara gibi büyük kentlerden gelen doğa ziyaretçilerinin sayılarını da artırmıştır. Küre Dağlarında konaklama, rehberlik gibi ziyaretçi hizmetleri gerçekleştirilmektedir.