GENEL BİLGİLER
Ilgaz Dağı Milli Parkı doğal, kültürel ve rekreasyonel zenginliklerinin çekiciliği ile kullanım yoğunluğu hızla artan bir korunan alandır. Kaynak değerlerinin ulusal ve uluslararası nitelik ve önemde olması nedeni ile 1088,61 hektar büyüklüğündeki alan, 02.06.1976 yılında Milli Park ilan edilmiştir.
Ilgaz Dağı Milli Parkı Uzun Devreli Gelişme Planı, 2009 yılında onaylanarak yürürlüğe girmiştir. Batı Karadeniz Bölgesi’nde Çankırı (%31) ve Kastamonu (%69) il sınırları içerisinde yer alır.
Ilgaz Dağı Milli Parkı’nın %41’lik alanı Mutlak Koruma, %58’lik kısmı Sınırlı Kullanım Alanı ve %1’lik kısmı ise Kontrollü Kullanım alanı olarak ayrılmıştır.
İğne yapraklı ağaçların hakim olduğu orman örtüsüne sahiptir. Alan da yayılış gösteren başlıca türler Göknar, Sarıçam, Karaçam ve açık alanlarda bulunan ardıçlardır. Genel olarak alanın 1055 hektarında (%97) orman ekosistemi, 33 hektarında (%3) çalılık ekosistemi hüküm sürmektedir.
Milli Park sınırları içinde ve çevresinde ayı, kurt, karaca, kızılgeyik vb. memeliler, çeşitli kuş ve sürüngen türleri görülmektedir.
Alan yıl boyunca ziyaretçilere farklı imkanlar sunmakta; eğitim, turizm, rekreasyon ve sportif amaçlara hizmet etmektedir. Milli Park içi 7 adet, milli park sınırı/dışı 1 adet olmak üzere toplam 1437 yatak kapasiteli 7+1 adet tesis bulunmaktadır.
FLORA BİLGİLERİ
Ilgaz Dağı Milli Parkı, büyüklüğü dikkate alındığında floristik açıdan zengin sayılabilecek bir konumdadır. Milli Park sınırları içinde 4’ü Ilgaz endemiği, 33’ü Türkiye’ye özgü endemik olmak üzere toplam 234 takson tespit edilmiştir. Sadece Ilgaz’a özgü endemik türlerden Arabis abietina ve Barbarea trichopoda’nın tehlike kategorisi “Vahim (CR)”, Corydalis wendelboi subsp. congesta ve Ornithogalum wiedemannii var. reflexum’un tehlike kategorisi “Tehlikede (EN)”dir. Diğer endemik türler daha geniş yayılışlıdır.
Milli Park içerisinde orman ve çalılık ekosistemleri ile temsil edilmektedir. Alanın 1055 hektarında (%97) orman ekosistemi, 33 hektarında (%3) çalılık ekosistemi hüküm sürmektedir. Avrupa-Sibirya ana flora bölgesinin Oksin alt flora bölgesinde yer alan orman ekosistemini oluşturan türler, Türkiye’ye endemik Uludağ göknarı (Abies nordmanniana (Stev.) Spach. subsp. bornmülleriana) ile sarıçam (Pinus sylvestris)’dır. Temel meşcereyi Uludağ göknarı oluşturmakla birlikte Uludağ göknarı+sarıçam karışık seçme ormanları da mevcuttur. Bunlara açık alanlarda ise çalı formasyonunda bulunan ardıç (Juniperus Communis) eşlik etmektedir.
Milli Park’ın 819,6 hektarı verimli orman, 16,5 hektarı çok bozuk orman ve 252,5 hektarı ise ağaçsız alan niteliğindedir.
FAUNA BİLGİLERİ
Ilgaz Dağı Milli Parkı ve çevresi yaban hayatı popülasyonu bakımından da oldukça zengin bir yapı içermektedir.
Memeliler: Boz ayı, karaca, kızılgeyik, kurt, tilki, yaban domuzu, yabani tavşan
Kuşlar: Siyah leylek, Arı şahini, Şahin, Küçük orman kartalı, Karatavuk, Kerkenez, Kumru, Üveyik, Guguk, Kukumav, Akkarınlı Sağan, Ebabil, İbibik, Tepeli Toygar, Kır Kırlangıcı, Ev Kırlangıcı, Ak Kuyruksallayan, Derekuşu, Çıtkuşu, Kızılgerdan, Bülbül, Kuyrukkakan, Bahçe Kızılkuyruğu, Maskeli Ötleğen, Ak Mukallit, Cüce Sinekkapan, Saksağan, Küçük Karga, Karakarga, Kestane Kargası, Sığırcık, Serçe, Dağ Serçesi, İspinoz
Sürüngenler: Duvar kertenkelesi, Yeşil kertenkele, Büyük yeşil kertenkele, Trabzon kertenkelesi, Gürcü kertenkelesi, Avusturya yılanı, ve Su yılanı
KAYNAK DEĞERLER
Ilgaz Dağı Milli Park’ının sahip olduğu kaynak değerlerini; biyolojik çeşitlilik değerleri, jeolojik-jeomorfolojik yapısı, orman varlığı, doğal, kültürel ve rekreasyonel kaynak zenginlikleri ile kış turizmi ve doğaya dayalı turizm etkinlikleri oluşturmaktadır. Alan tüm yıl boyunca ziyaretçilere farklı imkanlar sunmakta, rekreasyon ve doğa sporlarına dayalı etkinliklere hizmet etmektedir.
Ilgaz Dağı milli Parkı’nın Karadeniz ve İç Anadolu Bölgeleri arasında ki geçiş kuşağında yer alması, Ilgaz Dağı’nın zengin bir tür ve habitat çeşitliliğine sahip olmasını sağlamıştır. Milli Parkı’ın en önemli kaynak değerleri Türkiye’ye endemik Uludağ göknarı (Abies nordmanniana (Stev.) Spach. subsp. bornmülleriana Mattf.) tarafından oluşturulan orman varlığı ve endemik türlerce zengin bitki kompozisyonu, fauna, peyzaj ve rekreasyondur.
Milli Park sınırları içinde 37 endemik (4’ü Ilgaz endemiği, 33’ü Türkiye’ye özgü endemik) olmak üzere toplam 234 takson tespit edilmiştir. Kuzeye bakan yamaçların alçak kesimleri genel olarak nemcil meşe ve karaçam ormanlarıyla kaplıdır. 1000m-1300m yüksekliklerde gürgen ve kayın egemen duruma geçer. Bunlara diğer odunsu bitkiler ve yaprağını döken çalı toplulukları eşlik eder.
1500m ve üzeri Uludağ göknarı ve sarıçam saf ya da karışık ormanlar kurar. Bu kesim, Türkiye’nin kuzeyine özgü nadir türler bakımından zengindir. 2000m-2200m’den sonra başlayan alpin kuşak nadir ve endemik türler bakımından zengindir. Bu kuşağın en yaygın bitki kuşağını bodur çalılar oluşturur. Küçük Hacettepe(2.546m) ve Büyük Hacettepe(2.587m) zirvelerinin alpin florasında nadir ve/veya endemik taksonlar yer alır.
Milli Park aynı zamanda Türkiye’nin “önemli kuş alanı”, “önemli memeli alanı” ve “önemli bitki alanı” olarak kabul edilmektedir.
Ilgaz Dağı Milli Parkı, Türkiye’nin önde gelen kış sporları turizm merkezi alanları arasında yer almakta olup alanının tamamı 1997 yılında ilan edilen ‘Kastamonu-Çankırı - Ilgaz Kış Sporları Turizm Merkezi’ içerisinde kalmaktadır. Milli Parkın Ankara iline yakın olması ve değişen turizm tercihleri alana gelen ziyaretçi sayısında artışı da beraberinde getirmiştir. Yılda ortalama 50.000 kişi alanı ziyaret etmektedir.
KÜLTÜREL DEĞERLER
İstiklal Yolu: İnebolu sahilinden başlayan Kastamonu ve Çankırı üzerinden Ankara’ya uzanan, Kurtuluş Savaşı boyunca İnebolu’ya deniz yoluyla gelen cephanenin kağnılarla cepheye ulaştırılmasında kullanılmış olan 340 km’lik yolun, yaklaşık 4 km’lik kısmı Milli Park’tan geçmektedir. Her yıl Kastamonu ve Çankırı Valilikleri tarafından İstiklal yolu yürüyüşü etkinlikleri yapılmaktadır.
Derbent Şehitlik Anıtı ve Ziyaret Alanı: Ilgaz Dağı Milli Parkı Derbent Mevkiinde bulunan Ilgaz Dağı Derbent karakolunda 1921 yılında şehit düşen 5 jandarma erinin anısına 1957 yılında Derbent otelin karşısında bir abide dikilmiştir. Bu abide tescilli kültür varlığıdır.
REKREASYON İMKANLARI
Milli park içerisindeki en yaygın rekreasyonel faaliyetler; kayak faaliyetleri, dumansız piknik (yaz-kış), doğa yürüyüşleri, fota safari, botanik turlar, yaban hayatı gözlem ve kuş gözlemidir.
Alan çoğunlukla kış aylarında ziyaret edilmektedir. Ilgaz Dağı’nda ortalama 4,5 ay süre ile kış sporları yapılmaktadır. Kayak için uygun zaman 1 Aralık-15 Nisan tarihleri arasıdır. Kayak dışında snowboard ve kızak aktiviteleri de yapılabilmektedir.
Ilgaz Dağı Milli Parkı’nın ziyaretçilere sunduğu rekreasyonel faaliyetlere paralel olarak, ziyaretçiler kent ortamından kaçmak, doğa yürüyüşü yapmak, yöreyi tanımak, piknik yapmak ve fotoğraf çekmek amacıyla da gelmektedirler. Park alanı içerisinde yaklaşık 13 km uzunluğunda yürüyüş parkuru bulunmaktadır.