Ege Bölgesinde, farklı jeolojik ve morfolojik bir yapıya sahip olan Spil Dağı, Manisa ile İzmir il sınırları arasında, Manisa’nın güneyinde yer almaktadır. Mitolojiye göre, Spil Dağı adını Anadolu’nun eski ana tanrıçası Kybele (Spilene) ve Frigya Kralı Menos’un kızı olan Sibel’den almıştır.
Spil Dağı Milli Parkı, Manisa İl merkezine 24 km, İzmir İli Bornova İlçesine 38 km uzaklıktadır. Farklı jeolojik ve morfolojik yapısı, flora bakımından endemik bitki türlerini barındırması, tarihi, arkeolojik ve mitolojik kalıntılara sahip olması, bilimsel araştırmalar yönünden olduğu kadar, rekreasyon imkanları bakımından büyük değer taşımaktadır.
Spil Dağı; 22.04.1968 tarihinde 6831 Sayılı Orman Kanununun 25. maddesine göre Bakanlık Olur’u ile Milli Park olarak ilan edilmiştir. 6.801 hektar büyüklüğünde olan Spil Dağı Milli Parkı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, 4. Bölge Müdürlüğü’ne bağlı, Spil Dağı Milli Park Müdürlüğü tarafından yönetilmektedir.
Milli Park, flora açısından oldukça zengindir. 600 m.ye kadar Kızılçam ve daha yukarılarda Karaçam hakim ağaç türüdür. Saçlı Meşe, bu iki tür arasında karışık olarak yayılır. Dere yataklarında Çınarlar mevcuttur. Alt floranın ağaçcıklarından ise; Meşe türleri, Sürüngen Ardıç, Laden, Funda, Defne, Mersin ve Berberis hakim olarak görülür.
Yine alt floranın otsu bitkilerinden; Geven, Buğdaygiller, Çayırotları, Eğreltiotları, Sütleğen, Ballıbabagiller, gül şeklindeki (kırmızı, pembe renkli) Şakayıklar hakimdir. Laleler ufak orman açıklıklarında, dere tabanlarının düzlüklerinde tabii olarak kümeler halinde bulunurlar. Spil Dağı Milli Parkında, 76 adet endemik bitki türü tespit edilmiştir. Endemik bir tür olan Manisa Lalesinin yanısıra sümbül, çiğdem, sıklemenler, yabani karanfil, glayyör, menekşe, papatya, Yaban Gülü, Böğürtlen, Katır Tırnağı, Peygamber Çiçeği, Oğulotu, Adaçayı ve gelinciklerle, 70 kadar şifalı bitki mevcuttur.
Memelilerden; yöreye has yılkı atları, tavşan, tilki, ayı, karaca, kurt, çakal, porsuk, dağ keçisi, domuz ve sansar; kuşlardan; doğan, atmaca, kartal, akbaba, kınalı keklik, çil keklik ve ötücü kuşlar yörede yayılış göstermektedir.
Ayvacık Köyü, Spil Dağı Milli Parkı’nın içerisinde kalan tek köydür. Diğer yerleşim yerlerinden olan Manisa Merkez, Turgutalp, Kemalpaşa Beşpınar Köyü, Manisa Merkez Karakoca Köyü, Yukarıçobanisa, Sancaklı Çeşmabaşı, Sancaklı Kayadibi, Sancaklı Uzunçınar Beldeleri kısmen miilpark alanı sınırları içine girmektedir.
Park alanı; değişik jeolojik oluşumlar, zengin flora ile tarihi ve mitolojik özelliklerin bir arada bulunduğu, doğal ve kültürel peyzajın en güzel örneklerinin sergilendiği bir sahadır. Milli Park, Gediz Ovasının 60 metrelik seviyesinden başlayıp, Karadağ’da 1517 metreyi bulur. Dağın dört tarafında derin vadiler içinde dere yatakları uzanır. Bu sular asırlar boyu bu vadileri eritip yararak, yer yer dik duvarlı kanyon vadileri ortaya çıkarmışlardır.
Park’ın doğusunda 600 m yükseklikte bulunan ve içi tamamen sülüklerle dolu olan “Sülüklü Göl“ de kalkerlerin erimesi ile meydana gelmiş bir dolin gölüdür. Yine suların kalker serilerinin altını eritip oymaları ile çok sayıda inler olmuştur. Bunların en büyüğü “Paşaini” dir. Parkın yakınında su sıcaklığı en az 21 derece olan “Ilıca“ mevcuttur.
Niobe (Ağlayan Kaya) : Manisa Merkez Karaköy Semti Çaybaşı Mevkii’nde kadın başı şeklindeki kaya, efsaneye göre 14 güzel çocuğunun kıskançlık sebebiyle Apollo ve Artemis’in anneleri Leto tarafından öldürülmesi sonucu, çocuklarının ardından ağlayan Niobe’ye aittir. Kayanın göz çukuru şeklindeki girintilerinden yakın zamana kadar sızan su damlaları Niobe’nin gözyaşları olarak yorumlanır ve halk arasında “Ağlayan Kaya” adıyla anılmaktadır.
Kybele Kaya Anıtı (Rölyefi): Merkez Akpınar Mevkii’nde iki yanında birer aslan olduğu halde oturmuş kadın şeklinde tasvir edilen Kybele Kaya Kabartması M.Ö.13. yüzyılda Hitit ordularının yaptığı bir sefer sırasında yapıldığı sanılmaktadır. Mitolojiye göre Zaman Tanrısı Kronos’un karısı Kybele, bütün tanrı ve tanrıçaların anası olduğu gibi, yeryüzündeki bitkilerin, yabani hayvanların ve insanların bereket tanrıçasıdır.
Spil Dağı adını Anadolu’nun eski tanrıçası Kybele ‘den almıştır. “Papaz Kayası” adıyla da anılmaktadır. Spil Dağı tarih yönünden de zengindir. Bir kaynağa göre; Frigya Kralı Menos’un kızı olan Sibel’in, bu dağa atılarak vahşi hayvanlar tarafından büyütülmesinden dolayı Spilos adı verilmiştir. Sonraları Kral buraya Tantal kalesini yaptırmış, kalenin bitmesi şerefine tanrılara verdiği ziyafette oğlunu kurban ettiği için, bir kazığa bağlanarak cezalandırılmıştır.
Manisa, Saruhan Beyliği döneminde beylik merkezi, Osmanlı İmparatorluğu döneminde ise Saruhan Sancağı ve bir dönemde Saruhan Eyaleti olmak üzere, hemen her dönem idari, iktisadi ve kültürel önemini korumuştur. Önceki dönemlere ilişkin yeterli bilgi olmaması nedeniyle, bilinen en eski eğitim 1378 yılında Saruhanoğulları’ ndan İshak Çelebi tarafından, Ulu Camii bitişiğine yaptırılan Fethiye ya da İshak Çelebi Medresesi’dir.
Şehir, Osmanlı döneminde, özellikle Şehzade Sancağı olduğu 15.ve 16. yüzyıllarda büyük ölçüde imar görmüş; cami, han, hamam, köprü, çeşme gibi birçok eserin yanı sıra, 9 sübyan mektebi ve 4 medrese yapılmıştır. Bu eserlerden bir kısmı günümüze ulaşabildiyse de bir kısmı zaman içinde ya da Kurtuluş Savaşı sırasındaki büyük yangında yok olmuştur.
Spil Dağı, tarih yönünden de zengindir. Bir kaynağa göre; Frigya Kralı Menos’un kızı olan Sibel’in bu dağa atılarak vahşi hayvanlar tarafından büyütülmesinden dolayı Spilos adı verilmiştir. Sonraları Kral buraya Tantal kalesini yaptırmış, kalenin bitmesi şerefine tanrılara verdiği ziyafette oğlunu kurban ettiği için bir kazığa bağlayarak cezalandırmışlardır.
Mitolojiye göre Spil Dağı’na adını veren, Zaman Tanrısı Kronos’un karısı Kybele’dir (Sipylene). Kybele bütün tanrıların, tanrıçaların olduğu gibi bitkilerin, hayvanların ve insanların bereket tanrıçasıdır. Manisa, Saruhan Beyliğidöneminde beylik merkezi, Osmanlı İmparatorluğu döneminde ise Saruhan Sancağı ve bir dönemde Saruhan Eyaleti olmak üzere, hemen her dönem idari, iktisadi ve kültürel önemini korumuştur.
Önceki dönemlere ilişkin yeterli bilgi olmaması nedeniyle, bilinen en eski eğitim 1378 yılında Saruhanoğulları’ ndan İshak Çelebitarafından, Ulu Camii bitişiğine yaptırılan Fethiye ya da İshak Çelebi Medresesi’dir.
Şehir Osmanlı döneminde, özellikle Şehzade Sancağı olduğu 15. ve 16. yüzyıllarda büyük ölçüde imar görmüş; cami, han, hamam, köprü, çeşme gibi birçok eserin yanı sıra 9 sübyan mektebi ve 4 medrese yapılmıştır. Bu eserlerden bir kısmı günümüze ulaşabildiyse de bir kısmı zaman içinde ya da Kurtuluş Savaşı sırasındaki büyük yangında yok olmuştur.
Spil Dağı Milli Parkında, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğüne ait 25 adet dört kişilik (1+1), 14 adet altı kişilik (2+1) orman köşkü bulunmakta olup 184 kişiye konaklama imkanı verilmektedir.
Ayrıca Atalanı ve Çampınar Kamp ve Günübirlik Alanlarımızda, 1 adet İdare Ziyaretçi ve Araştırma Merkezi Binası, 1 adet İşçi Pavyonu, 3 adet WC, 3 adet çeşme, 32 adet Barbekülü Piknik Ünitesi mevcuttur. Kır Lokantası tamamlanmış olup, en kısa sürede hizmete girecektir.
Teleferik ve Otel Yapımı devam etmektedir. Tesisler, 2020 yılında hizmete girecektir.
