Genel Bilgiler
Bolu İli, Merkez İlçesi sınırları içerisinde ortalama 1217 metre yüksekliğinde, saf göknar ve göknar+kayın+gürgen karışık meşçereleri ile kaplı orman dağ-göl peyzajlarına sahip olan ve bu kaynak değerleri yanında, yürüyüş parkurları, manzara seyir terasları, piknik alanları, bungalovları ve klimatik özellikleri ile önemli bir rekreasyonel potansiyele sahiptir. Bolu İli Merkez ilçesi sınırları içerisinde yer alan Gölcük; Bolu Orman İşletme Müdürlüğü, Kökez ve demirciler Orman İşletme şefliklerinin sınırları içerisinde kalmaktadır. Kökez serisinin 46 ve 47, Demirciler Serisinin 29 numaralı bölmeleri planlama alanını kapsamaktadır.
1958 yılında 20 hektar genişliğindeki Gölcük mevkii, Orman İçi Dinlenme Yeri olarak ayrılmış ve tescil edilmiştir. 20.05.2002 tarih ve MPG. OİDY-O-02/38 sayılı olur ile de alanı 37,9 Ha. Yükseltilmiş olup (gölalanı 6,8) tip değişikliği yapılarak "A" olarak planlanmıştır. 03.09.2013 tarih ve 1838 sayılı Olur ile revize edilerek 150 ha. Genişletildiği bildirilmiştir.
Flora Bilgileri
Bu çalışmada, 68 familyaya ait 186 cins, 236 takson, 169 tür, 49 alt tür ve 18 varyete tespit edilmiştir. Çalışma alanından tespit edilen bitkilerin fitocoğrafik bölgelere dağılımı; Avrupa-Sibirya 70, Öksin elementi 19, Akdeniz 7 Iran-Turan 3 ve şeklindedir. 137 takson birden fazla fitocoğrafik bölgeye ait ya da fitocoğrafik bölgesi bilinmeyenler grubundadır. Proje sahası sınırlarından tespit edilen bitki türlerinin IUCN kriterlerine göre tehlike kategorilerinin dağılımı ise; 1 tür VU, 1 tür NT, 2 tür DD ve 3 tür ise LR (lc) kategorisindedir.
Karakteristik türleri:
- Sanicula europea
- Galium rotundifolium
- Polygonatum multiflorum
- Galium odoratum
- Cardamine bulbifera
- Oxalis acetosella
- Calamintha grandiflora
- Actea spicata
Ayırt edici türleri:
- Hieracium medianiforme
- Cicerbita variabilis
- Asarum europeaum
- Valeriana alliarifolia
- Lathrea squamaria
- Pyrola media
Habitatın Kısa Tanımı: Abies ve Picea ağaçları ile baskın orman.
Fauna Bilgileri
Omurgalı Faunası (Phylum: Chordata)
Bölgede yapılan arazi çalışması, literatür araştırması ve bölge halkından alınan bilgiler ışığında 5 balık, 5 amfibi, 8 sürüngen, 77 kuş ve 17 memeli olmak üzere toplam 112 türün Bolu Gölcük Tabiat Parkı alanında ve civarında var olduğu tespit edilmiştir.
Tabiat Parkı günümüzde, tel ihata ile çevrilmiş ve çok dar bir alanda sınırlandırılmış olması, mesire alanı olarak yoğun insan faaliyetine açık ve tesisleşmenin artarak devam etmesi gibi sebeplerle sadece görsel ve işletmecilik açısından yapay bir mesire alanına dönüştürülmüştür.
BALIKLAR (CLASSIS: PISCES)
Gölde Tatlısu kefali (Leuciscus cephalus), Ot sazanı (Ctenopharyngdon idella), Kadife (Hollanda sarısı, Yeşil sazan, Doktor, Nil balığı) (Tinca tinca) ve Sazan (Cyprinus capio) bulunmaktadır.
İKİ YAŞAMLILAR (CLASSIS: AMPHIBIA)
Alanda daha yoğun olarak uludağ kurbağası (Rana macrocnemis) örneklerine rastlanmış daha az yoğunlukta gece kurbağası (Pseudepidalea viridis) ve literatür verilerine dayanarak ağaç kurbağası (Hyla arborea) ve küçük semender (Triturus vulgaris), pürtüklü semender (T. karelini) kaydı verilmiştir.
SÜRÜNGENLER (CLASSIS: REPTILIA)
Alanda kara kaplumbağası (Testudo graeca), su kaplumbağası (Emys orbicularis), Trabzon kertenkelesi (Darevskia rudis), yeşil kertenkele (Lacerta viridis), yarı sucul yılan (Natrix natrix), su yılanı (N. tesellata), uysal yılan (Eirenis modestus) ve Avusturya yılanı (Coronella austriaca) yaşadığı tespit edilmiştir.
KUŞLAR (CLASSIS: AVES)
Bolu Dağları, ortanca ağaçkakan (Dendrocopos medius), orman toygarı (Lullula arborea), kara ağaçkakan (Dryocopus martius) ve küçük yeşil ağaçkakan (Picus canus) puhu (Bubo bubo), kirazkuşu (Emberiza hortulana), kızılsırtlı örümcekkuşu (Lanius collurio) ve Anadolu sıvacısı (Sitta krueperi) ile yırtıcı kuşlardan gökdoğan (Falco peregrinus) ve kaya kartalı (Aquila chrysaetos) gibi bazı kuşların varlığı kaydedilmiştir.
MEMELİLER (CLASSIS: MAMMALIA)
ayı (Ursus arctos), kızıl geyik (Cervus elaphus) ve karaca (Capreolus capreolus), gizlenebilecekleri çok az bölgeden biri olan Batı Karadeniz Dağları’nda, öncelikli hedef türler durumundadır. Ayrıca besin zincirinde üst sıralarda bulunan ve bu özellikleri ile yaban hayatındaki ekolojik dengenin sağlanmasında çok etkin rol üstlenen önemli karnivor türlerinden kurt (Canis lupus), tilki (Vulpes vulpes), çakal (Canis aureus), porsuk (Meles meles), yabani kedi (Felis silvestris) sansar (Martes martes) ve gelincik (Mustela nivalis) de hedef türler olarak değerlendirilebilmektedir. Ayrıca ormana özgü kemirici bazı kemirici türleri, anadolu sincabı (Sciurus anomalus), orman faresi (Apodemus witherbyi), kızıl sırtlı orman faresi (Myodes glareolus), büyük orman yediuyuru (Glis glis), yabani tavşan (Lepus europaeus) ve yaban domuzu (Sus scrofa) türlerin varlığı kaydedilmiştir.
Kaynak Değerler
Bolu İli, Merkez İlçesi sınırları içerisinde ortalama 1217 metre yüksekliğinde, saf göknar ve göknar+kayın+gürgen karışık meşçereleri ile kaplı orman dağ-göl peyzajlarına sahip olan ve bu kaynak değerleri yanında, yürüyüş parkurları, manzara seyir terasları, piknik alanları, klimatik özellikleri ile önemli bir doğa güzelliği ve rekreasyonel potansiyele sahiptir.
Kültürel Değerler
Tarihi Özellikler
M.Ö. 1200’lü yıllarda bütün Hitit toprakları gibi Bolu da Friglerin elindeydi. M.Ö. 6. asırda Persler bölgeye hakim oldular. M.Ö. 336’da Büyük İskender Persleri yenerek Anadolu’nun birçok yeri gibi Bolu’yu da ele geçirdi. Büyük İskender’in ölümü üzerine Makedonya yıkılınca Bolu bölgesinde Bitinya Krallığı kuruldu. Yazılı belgeler, o dönemlerden kalan arkeolojik eserler ve tarih kaynaklarına göre, Trak göçleri sonunda Sakarya ve Filyos Nehrinin yayı içine yerleşen halk "Bithyn" ismi ile anılıyordu. Bu yüzden Bolu'nun da içinde bulunduğu Kuzeybatı Anadolu'ya "Bithynia" denilmiştir. Bithynler tarafından Salonia Campus denilen Bolu Ovası ve çevresinin adı Romalılar tarafından “Claudio Polis” olarak değiştirilmiştir. Bolu isminin de “Polis”ten geldiği sanılmaktadır. Üç tepe üzerinde kurulmuş olan şehir içte ve dışta surlara sahipti. Şehrin kuzeyinde Halı Hisarı bölgesinde bu surların kalıntıları görülebilmektedir. 1071 Malazgirt Zaferinden sonra batıya yayılan Türkmenler 3 yıl sonra Bolu’ya yerleştiler. Selçuklu Devleti’nin komutanları Artuk, Tutuk, Danişmend, Karateki ve Saltuk Beyler Süleyman Şah’ın emrinde İstanbul sınırına dayandılar. Bu akınlar sırasında Bolu, Horasanlı Aslahaddin tarafından fethedilmiştir.
Bolu Yöresine Osmanlı akını ilk kez Osman Gazi tarafından başlatılmıştır. Bolu yöresinin tümüyle fethedilmesi ise Orhan Gazi döneminin ilk yıllarına (1324 - 1326) rastlar. Bir başka rivayete göre Osmanlılar zamanında bölgede, bol olarak Uluğ - Alim olması nedeniyle önceleri “Bol Uluğ”, zamanla yöre “BOLU” olarak isimlendirilmiştir. Yıldırım Beyazid'in ölümü ile başlayan şehzadeler savaşına Bolu, birçok kez sahne oldu. Bolu, Ankara Savaşı sonrası Timur’un talan ettiği bölgelerin dışında kaldığı gibi, bu tehlike bitinceye kadar, Osmanlı Devleti’nin 2. kurucusu sayılan Çelebi Mehmet’i de Kızık Yaylasında barındıran belde olmuştur. Çelebi Mehmet’in Osmanlı Devleti’nin birliğini sağlamasından sonra ise Bolu, düzenli bir yönetime kavuştu.
1324-1692 yılları arasında Bolu, 36 kazası olan bir sancak beyliği idi. XVI. Yüzyılda Bolu, ikinci derece Şehzade sancaklarından biri oldu. 2. Bayezit döneminde Şehzade Süleyman (Kanuni) buraya atandı. 1683-1792 yılları arasında Bolu, Voyvodalıkla yönetildi. II. Mahmut zamanında ise Mutasarrıflığa dönüştürüldü. (1811) Tanzimat sonrası Bolu; Kastamonu eyaletine bağlandı (1864). 1909 yılında ise tekrar Mutasarrıflığa dönüştürüldü.
Mondros Mütarekesi’nin yürürlüğe girmesi ve İzmir’in işgal edilmesinin ardından Bolu yöresinde ilk Müdafa-i Hukuk Cemiyeti Gerede’de örgütlendi. Bolu 1. Dünya Savaşı’nda ve sonrasında düşman işgaline uğramadı fakat maddi zarar gördü. Mustafa Kemal Paşa önderliğinde yapılan milli mücadele dönemlerinin sonunda Bolu, 10 Ekim 1923'de Mutasarrıflık devrini tamamladı ve vilayet haline getirildi.
Arkeolojik Özellikler
Bithynion: Bugünkü şehrin merkezinde yer alan antik kent, Roma döneminde de Claudiopolis olarak adlandırılmıştır. Günümüz yerleşiminin, antik şehrin üzerine kurulması nedeniyle ayakta kalmış hiçbir yapı bulunmamaktadır. Çeşitli yıllarda yapılan kazılarda bir tapınak ve tiyatroya ait olduğu sanılan parçalarla, çeşitli dönemlere ait sikkeler, kaplar, şişeler, heykeller ve mezar stelleri bulunmuştur.
Rekreasyon İmkanları
Bolu Gölcük Tabiat Parkı gerek Bolu il merkezine olan yakınlığı, gerekse insanların hoş vakit geçirebilmelerine olanak veren doğal (göl, orman, dağ) ve rekreasyonel alanlara sahip olması nedeniyle yerli ve yabancı halk tarafından sıklıkla kullanılan bir alandır.
Tabiat Parkı içerisinde farklı işletmelere ait 2 adet günübirlik tesis Park’a gelen ziyaretçiler için yeme-içme hizmeti sunmaktadır.
