BÜNYAMİN ŞAHİN 4 yıl önce yazdı
Dürüst olmak gerekirse bazen önemli değildir. Aslında şort ve yürüyüş sandaletleri giyildiğinde zaten kullanmakta zordur. Hafif, kısa yürüyüşlerde de çoğu kişi tozluğu gerekli görmez.
Kar, su, çamur veya kum tanecikleri su geçirmezliği yüksek botlara bile gizlice girebilir. Çalılık veya dikenli orman yapısının olduğu bir bölgede botlarınızı, pantolonunuzu ve bacaklarınızı korumak için ilave bir katmana ihtiyaç duyarsınız. Bunu tozluk kullanarak sağlayabilirsiniz. Çünkü tozluklar ayaklarınızı bu gibi etmenlerden korumak için ayakkabılarınızın üst kısımlarını tamamen kapatırlar ve girişlerini önlerler.
Hangi tozluğun edinilmesi gerektiği öyle fazlaca karmaşık birşey değildir. Bu makale, farklı tip ve amaçlar için üretilmiş tozluklar hakkında ihtiyaç duyulabilecek bilgiler verecek, planladığınız aktivite türüne, karşılaşacağınız koşullara göre ihtiyacınız doğrultusunda hangi özelliklerde bir tozluğu seçmeniz gerektiği konusunda yardımcı olacaktır. Ayrıca tozlukları doğru bir şekilde takmak ve en iyi sonucu elde edebilmek için de ipuçları içermektir.
Tüm tozluklar aynı temel amaca sahiptir; dış etmenleri botlarınızdan uzak tutmak. Bununla beraber size en faydalı olabilecek tozluk tipi sizin yapacağınız yürüyüş tipi, beklediğiniz hava ve yol şartlarına bağlıdır.
Temel kullanım alanı ve tiplerine göre tozluk türleri şunlardır;
Bir tozluk tipine odaklanırken, aynı amaca hizmet edebilecek farklı türde tozlukların da olabileceğini unutmayın. Örneğin, dağcılık tozluğu, günübirlik doğa yürüyüşü içinde kullanılabilir ve bazı durumlarda gittiğiniz yer ve karşılaşacağınız koşullar çerçevesinde uygun bir seçimde olabilir. Ayrıca, tozlukların kullanımı sadece yürüyüş, dağcılık ve dağ koşusu ile sınırlı da değildir. Su, kar, çamur kalıntılarını botlarınızdan uzak tutmak istiyorsanız, ihtiyacınız olan koruma seviyesini sağlayabilecek tozluklar edinmelisiniz.
Uygun tozluk yüksekliği çoğunlukla yaptığınız aktivitede ne kadar korumaya ihtiyacınız olduğuyla alakalıdır. Genel olarak, karda veya patika dışında yürürken daha uzun bir tozluğa ihtiyaç duyarsınız. Kısa tozluklar dağ koşusu ve hafif yürüyüşler için tercih edilir. Genellikle uzun tozlukların kısa olanlara göre daha sıcak tuttuğunu belirtmek fayda var. Çünkü bunlar hava sirkülasyonun daha fazla kısıtlarlar.
Tozluk yüksekliğiyle ilgili üç ana seçenek vardır;
Doğru ebatlı tozlukları almak önemlidir. Tozluklar iyi oturmadıklarında, ayakkabılarınıza su, kar ve pislik girmesini engelleyemeyebilir ve tozluğu giymek bir noktadan sonra rahatsızlık vermeye başlayabilir. Çoğu tozluk tipi, bot / ayakkabı ölçüsüyle eşleşen boyutlarda üretilirler. Aşağıda referans alınabilecek örnek bir tablo verilmiştir.
| Küçük | Orta | Büyük | Ekstra Büyük | |
|---|---|---|---|---|
| Erkek Ayakkabı Ölçüsü (EU/US) |
38 - 40 5-7 |
39 - 42 6-9 |
41 - 44 8 - 11 |
43 - 46 10-13 |
| Kadın Ayakkabı Ölçüsü (EU/US) |
37-39 6,5 - 8,5 |
38 - 41 7,5 - 10,5 |
40 - 41 9,5 - 10,5 |
- |
Tozlukları ölçülendirirken ilk amaç, dış etmenleri dışarıda tutmak için botlarınız / ayakkabılarınız çevresinde mümkün olan en iyi sızdırmazlığı elde etmektir. İdeal olarak, bacaklarınızın ve baldırlarınızın etrafına rahatça oturmalıdırlar. Alacağınız tozlukları, giymeyi planladığınız bot veya ayakkabılarla deneyin.
Doğa Yürüyüşçüleri ve dağcılar için doğru tozluk ölçüsü tespit etme ipuçları: Sizin için doğru tozluğun olduğundan emin olmak için tozluğu denediğinizde botlarınızın etrafına ne kadar oturduğuna bakın. Birşeylerin içeri girmesine yol açabilecek bariz gevşek alanlar veya açıklıklar olmamalıdır. Ayrıca, tozlukların bacaklarınıza ve baldırlarınıza nasıl oturduğuna da dikkat edin.
Normalden kalın baldırlarınız varsa cırt cırtlı sistemler sizin için daha uygun olabilir. Cırt cırtların birbiri üzerine tam oturmasına gerek yoktur. Genellikle, 1-1,5 cm.lik bir örtüşme tozluğun tutmasına yeterli olacaktır. Dağcılık botları veya snowboard botları gibi gerçekten büyük botlar, büyük boy tozluk seçmenizi gerektirebilir.
Koşu tozlukları için doğru tozluk ölçüsü tespit etme ipuçları: Koşu tozluklarınızı seçerken ayakkabıya takılma sistemine dikkat edin. Bazılarında, ayakkabının topuklarına bağlanan cırt parçası vardır. (Yani ayakkabılarınızın da üzerinde karşı cırt bant parçası olmalıdır.)
Diğer tipleri yürüyüş / dağcılık tozlukları gibi alt kordona sahiptir. Tozluğu denerken özellikle ayak bileğinizde ve ayaklarınızın diğer kısımlarında nasıl hissettiklerine dikkat edin. Sürtünüp rahatsızlık vermediklerinden emin olun. Doğru ölçüde alınan bir koşu tozluğu rahat olmalı ve ayakkabılarınıza güvenli bir şekilde bağlı kalmalıdır.
Su geçirmezlik: Dağcılık ve kar sporları maksatlı tozluklar genellikle kar ve buzdaki suyu/nemi botlarınızdan uzak tutmak için su geçirmez ve nefes alabilen malzemeden yapılır. Sulu veya karlı koşullarda yürüyecekseniz, su geçirmezlik özelliği olan tozluklar kullanmalısınız.
Böcek kovucu: Sivrisinek, kene vb böcekleri botunuzdan uzak tutmaya yardımcı olmak için böcek kovucu ürünler ile işlem görmüş tozluklar da mevcuttur. Bu böcek yoğun olduğu bilinen bölgelerdeki aktiviteler için yararlı olabilir.
Aşınmaya dayanıklı kumaş: Bazı tozlukların alt kısımları aşınmaya dayanıklı naylon materyal ile güçlendirilmiştir. Krampon temas noktalarında buz, kaya ve kesik deformasyonuna karşı dayanacak şekilde tasarlanmıştır.
Soft-shell kumaş: Bu kumaş türü esneklik ve elastikiyetin yanı sıra ağır hava şartlarına karşı mükemmel koruma sağlar.
Kaplamalı naylon: Çoğu tozluk çok hafiftir ve genellikle poliüretan kaplı naylon kumaştan yapılırlar. Günübirlik kısa yürüyüşlerde, mıcır, kum veya ıslak çalılık bölgelerde bu tür kumaş işinizi görecektir.
Açma/Kapama sistemi: Yürüyüş ve dağcılık tozlukları genellikle ön tarafındaki fermuar veya cırt cırtlı şerit bant ile açılır ve kapanırlar. Kolayca açılıp kapananları, çıkarılabilenleri tercih edin. Örneğin, bir dere kenarında moladayken, zahmetsizce ayakkabılarınızı çıkarıp ayak parmaklarınızı rahatlatmak veya sadece öğle yemeğinde ayaklarınızın nefes almasını sağlayabilmek çok değerlidir. Durum ne olursa olsun, ayaklarınıza kolayca erişmeniz gerekir. Bu yüzden tozluğun kolayca açılıp kapatılabilmesi çok önemlidir. Ve ne yaptığınızı görebildiğiniz için önden (arka yerine) açılır kapanır tozluklar daha kullanışlıdır.
Kısa boylu tozlukların çoğu ise ayakkabı giymeden önce ayağın sokularak giyildiği esnek bir malzemeden yapılmışlardır. (Bir kadının bir eteği giyme işlemi gibi de düşünülebilir.)
Üst manşet: Çoğu tozluğun üst kısmı stoper düğmesi ile sıkıştırılan elastik kordonludur. Bazı modellerde ise tokalı özel bir kayış bulunur.
Çıkmama emniyeti: Tozluğu taktıktan sonra yerinden oynamayacağı veya çıkmayacağı konusunda emin olmak istersiniz. Bu konuda tozluk alt kordonu (kayış veya tel) ve bağcık kancası tozluğun çıkmama güvencesini sağlar. Tozlukların tamamı alt kordona sahip olmakla birlikte bazılarında bağcık kancası olmayabilir. Bazı kısa boylu tozluklar da topuk altı kordonuna sahip değillerdir ve ayakkabı topuğunun arkasına bir parça cırt bant ile sabitlenirler.
Alt kordonlar: Bunlar, botun altından geçerek tozluğu botlarınıza bağlayan kemerlerdir. Çoğu tozlukta basit bağlantı kayışları vardır. Üst seviye tozluklar, ekstra dayanıklılık için daha sert deri / sentetik kayışlara sahiptir.
Bazı modeller basit alt bağcıklar veya esnek kumaş kullanır. Bazıları daha dayanıklı sentetik kayışlar veya deri malzeme kullanır. Hafif, ince ve güçlü bağları tercih edebilirsiniz. Her adımınızda zemine doğrudan temas edecek kalın bir şey uygun olmaz. (Bazı modeller yedek topuk kordonu ile birlikte gelir.)
Bağcık kancaları: Çoğu tozlukta sunulan bu elemanlar, daha fazla güvenlik için tozluğunuzun bağcığa tutunmasını sağlar.
Materyal: Tozluğun malzemesi, toplam ağırlığını, sağladığı yalıtımı, nefes alabilirlik ve su geçirmezlik miktarını etkiler. Malzemeler, onlardan alacağınız konfor ve performans düzeyinde büyük rol oynar.
Naylon: Sağlam, aşınmaya dayanıklı ve yüksek tozluklar için kullanılır. Kalınlık ve ağırlığı büyük ölçüde değişebilir. Genel olarak, dağcılık tarzı yüksek tozlukların üst kısmı su geçirmez veya suya dayanıklı malzemedendir. Alt kısmı daha serttir ve buz, kaya, çalı deformasyonlarından korumak için tasarlanmıştır.
Gore-tex: Gore-tex.
Spandex (Tayt kumaşı): Bu bir egzersiz materyalidir, süper esnektir ve hafiftir. Çok fazla koruma sağlamaz ancak kir, tozdan da uzak durmaya yetecek özelliktedir.
Tozlukları giymek pek karmaşık birşey değildir. Bununla birlikte, tozluğunu ters veya yan giyenler de olabilmektedir. Bir yürüyüşe hazırlanıyorsanız veya tozlukları denemek için bir mağazaya gidiyorsanız, bunları doğru şekilde takmak için aşağıdaki adımları izleyin.
Not: Bu talimatların çoğu yürüyüş / dağcılık tozluk türleri için geçerlidir. Tüm tozluklar aynı özelliklere sahip değildir ve bu nedenle bu adımlar denediğiniz tozluğun giyilmesi adımları ile tam uymayabilir.
1. Tozlukların cırt cırtlarını açın, gövdesini baldırınızın arkasına gelecek şekilde konumlandırın ve giymeye hazır hale getirin.
• Tozluklarla yürürken kumaş bacaklarınızın arkasından sarmalı ve cırt cırtlı kısım önde olmalıdır.
2. Tozluk alt kordonu sıkma tokası bacağınızın dış kısmına gelen tozluğu alın, tozluğun iki üst yanağından tutup alt kordonu botunuzun altından geçirerek giymeye başlayın.
• Alt kordon tokaları bacağınızın dışına gelecek şekilde tozluğu takın. Tokayı içe bakacak şekilde yerleştirirseniz, yürürken yanlışlıkla tokaları tekmeleyebilir, gevşetebilir veya yerlerinden koparabilirsiniz.
• Tozluklar bacağın tam bir kalıbı gibi şeklini alır. Alt kordonların botlarınızın veya ayakkabılarınızın altında topuk ile ön kısım arasındaki boşluktan geçtiğine emin olun.
3. Alt kordonların boyunu ayarlayın. Tokaları, tozluğun iç tarafında bulunan alt kordona sahip bazı tozluklarda, tozlukları tamamen giymeden önce alt kordonları uygun uzunluğa ayarlamanız gerekir. Dıştan tokalı kayışları olan tozluklar giyildikten sonra da ayarlanabilirler. Tozluğun cırt cırtını 5. adımda kapatın. Tozluklarınızı her seferinde aynı ayakkabıyla kullanıyorsanız, alt kordonu sadece bir kez ayarlamanız yeterli olacaktır.
4. Bağcık kancalarını takın. Bağcık kancaları olan tozluklarda, kancayı, bot bağcıklarını fazla zorlamadan olabildiğince en uçtaki bağcığa geçirmeye çalışın. Dağcı botu vb büyük botlarda, muhtemelen ayak parmaklarına en yakın bağcığa kadar ulaşamayabilirsiniz.
5. Tozluğun iyi yanağını birleştirin:
• Cırt cırtları kapatın: Tozluğun üst kısmındaki şeridi tutup cırt cırtı gerdirin ve tozluğun karşı tarafını kancanın olduğu noktadan başlamak suretiyle yukarı doğru yavaş yavaş birleştirin. Kalın baldırlarınız varsa cırtların birbirlerini tamamen örtmesine gerek yoktur. 1-1,5 cm.lik örtme yeterlidir.
• Fermuarı kapatın: Bazı modellerde ön yanakların birleştirilmesi fermuar ve üzerine cırt bant ile yapılmaktadır. Tozluğunuzun ilk kapaması fermuar ise fermuarı çekin ve iki yanağı birleştirin.
• Kapatma kanadını ve güvenlik çıtçıtlarını kapatın: Bazı tozluklar, açılmayı, gevşemeyi önlemek için üst ve / veya alt kısımda güçlü çıtçıtlar veya başka kapatıcı elemanlarla (Örneğin küçük cırt parçacıkları) gelir. Özellikle fermuarlı modellerde, fermuarın üzerine ilave güvenlik olarak cırt bant kapatması, altta ve üstte de güçlü çıtçıtlar, küçük cırt parçacıkları bulunur. Fermuarın çekilmesinden sonra bu cırtlı kapatmayı kapatın. Üst ve alttaki çıtçıt veya cırt parçacıklarını kapatın.
6. Üst manşeti sıkıştırın: Tozlukların üst manşetini sıkan lastiği stoperinden sıkıştırın veya manşet kayışlarını yeteri derecede sıkıştırın ve böylece tozlukların bacaklarınızdan aşağı doğru kaymalarını engelleyin. Aşırı sıkma rahatsız edici olacaktır.
İpucu: Sağanak yağışta, etkili bir şekilde yağmurdan korunma sağlamak için tozluklarınızı yağmur pantolonunuzun altına giymeyi deneyin. Tozluklarınızı pantolonunuzun üzerine giyerseniz, yağmur pantolonunuzun altına, çorapların altına ve botlarınızın içine akabilir.
destekleyici kaynaklar
rei, greenbelly