İlke KARATAŞ 4 yıl önce yazdı
Trekking yaparken, trekking botunun rahat, dayanıklı, esnek, koruyucu, altı kaymaz, yapılan aktiviteye uygun olması gerekir. Trekking botunun bileği sarması gerekir.
Araziye göre ayakkabının tabanı değişiklik gösterir. Arazinin zeminine göre ayakkabının tabanı çok önemlidir. Düz bir zeminde kullanılan ayakkabının esnek tabanlısı tercih edilmelidir. Dağlık, taşlık bir zeminde ise sert tabanlı, bileğe daha fazla destek veren botlar tercih edilmelidir.
Taban sertliği kişinin kendi ağırlığına ve taşıdığı yüke göre değişebilir. Dağcılık için tasarlanmış sert ve ağır botların daha iyi sabitlenmesi için daha derin dişleri vardır. Bu özellikler çamur, ıslak ve karlı dik yamaçlardan inerken kaymayı önleyerek güvenliği arttırır. Alacağınız bota karar verirken ağırlığını da göz önünde bulundurmanız gerekir. Bu sebepten dolayı bot seçerken: botların güvenliği ve koruması ile, hafif botların esnekliği arasında bir seçim yapmanız gerekir.
Genelde trekking botunun küçük olmasındansa büyük olması tercik edilir. Fazladan, kalın çorap giyince bu sorunun halladilebileceği düşünülür. Ama bu sorunu tam olarak çözmez. Bu yüzden ayakkabının ayağınıza göre olduğundan emin olun.
Ayakkabınızı aldıktan sonra yürüş yapmanız önemlidir. Kalın derili ayakkabılarda ayakkabının açılmasına, derinin yumuşamasına ve ayakkabının ayağınızın şeklini almasında yardımcı olur. Ayakkabıların önceden giyilmesi ileride oluşabilecek sorunların önlenmesinde etkili olur.
Soğuk kış aylarında daha fazla tercih edilen trekking botunu alırken ayağınızın bir numara büyük bedenini almanız önerilir. Kalın çoraplar giyeceğiniz için en uzun yürüyüşlerde dahi ayağınızı sıkmamalı, acıtmamalı. Çok soğuk ve karlı havalarda ayağınızın donma riskine karşı parmaklarınızın içerisinde hareket edebilmesi gerekir. Seçtiğiniz ayakkabının rahat olmasını sağlamak ve ayakkabının ömrünü uzatmak için ayak tırnaklarınızın kısa olması önemlidir. Tırnaklarınız uzun olursa tırnağınızın kırılmasına ve ayakkabının astarının zarar görmesine neden olur.
Trekking botu kullanırken çorap önemli bir detaydır. Günlük çoraplarımız yürüyüşe uygun değildir. Pamuklu çoraplar, teri içerisinde tuttuğu için ayağınızın su toplamasına neden olur. Yürüyüş için termal çorapların tercih tercih edilmesi gerekir. Termal çoraplar ısıyı sabitler, terleme ve üşümeyi engeller. Karlı havalarda termal çoraba ek olarak botunuzun dışına tozluk giymelisiniz. Bu botlarınıza kar girmesini engeller.
Yürüyüşün sonunda su toplamış, yara bere içinde ayaklarla karşılaşmak istemiyorsak ayakkabının yapmak istediğiniz aktiviteye uyumlu olup olmadığını mağaza görevlisine sorun. Kaç günlük bir yürüyüş yapacağınızı, aşılacak parkurları, taşıyacağınız yük gibi bilgileri mutlaka söyleyin. Ama trekking botunuzu internet üzerinden alacaksanız daha önceden kullandığınız, bildiğiniz markaları seçin. Markaların çoğunluğu alışılan kalıplardan yola çıkarak yeni tasarımlar geliştirir. Bu nedenle model farklılaşsa da konfor seviyesi alıştığınıza yakın olacaktır.
Ayakkabı iç tabanı kullanmak, destek, konfor ve ayağa oturma açısından ideal bir alternatiftir. Ayrıca çıkarılabilir oldukları için güne başlarken ayağa oturma derecesine göre, yürüyüşün sonunda ayaklarınızın şişme, su toplama durumunda ihtiyaç duyulabilecek ekstra alanı sağlamanıza yardımcı olur.
Yürüyüşünüzden sonra çok yorgun dahi olsanız bir çeşme başı veya bir su birikintisinde elinizle üzerindeki çamurları alın. Evinize döndüğünüzde asıl temizliği yaparsınız.
Temizlenmeyen çamur, kir, kum derinin esnemesi esnasında dikiş deliklerinden parçacık halinde derinin içine nüfus eder. Deri ve iç astar arasında biriken bu parçacıklar sürtünme yoluyla soğan kabuğu kalınlığındaki Grotex, eVent gibi su geçirmezlik zarını parçalar. Bu sürtünmenin sonucunda botlarınız zamanla su geçirmez özelliğini kaybedecektir.
Botların üzerindeki çamur kurumaya başladığında derinin doğal nemini ve yağını emmeye başlar. Botlar bu şekilde kullanılmasa bile eskime süreci hızlanmaya başlar. Esnekliğini kaybeder ve botlar çatlamaya başlar.
Kirleri temizlemek için ılık bir su yardımıyla, sert olmayan bir fırça veya eski bir diş fırçasıyla dairesel hareketlerle temizliğe başlayın. Botun bağcıklarını çıkarırsanız daha derin bir temizlik yapmış olursunuz.
Botlarınızı temizlerken deterjan, sabun ve kimyasal malzeme kullanmayın. Deri ve kumaşlarda su geçirmezlik özelliğini yok eder. Kimyasal malzemeler geri dönüşü olmayan tahribata neden olur. Derilerin kendi yağını söküp atar.
Zeminle temasımızı kesen, taş,diken, çamur, keskin kenarlar gibi ayağımıza zarar verebilecek objelere karşı koruma sağlar. Zeminden kaynaklı bozuklukları içinde absorbe ederek daha kolay ve rahat hareket etmemizi sağlar. Aynı zamanda ayağımızın altını korur. Ayakkabı tabanları kabaca üçe ayrılır;
Alt Taban: Ayakkabının altını çevirdiğimizde gözüken kısımdır. Hava ve zemin şartarına karşı koruma sağlama özelliği vardır,
Orta Taban: Ayakkabının en önemli kısmıdır. Kullandığımız ayakkabının konforunun büyük kısmını orta taban sağlar. Zeminden kaynaklanan taş, tümsek, çukur gibi yollarda rahat ve dengeli bir şekilde yürüyebilmemizi sağlar.
İç Taban: Ayakkabının iç kısmında ayağımızın deydiği kısımdır. Bazı modeller çıkarılabilir özelliktedir. İç tabanlar kullanım sıklığına göre bir ile bir buçuk yıl arasında esnekliğini kaybedeceği için değiştirmenizde fayda olacak.
Bota karşıdan bakıldığında görünen, ayağın üst tarafını saran kısmıdır. Bu kısım botun su geçirmezlik, hava alabilirlik özelliklerini etkilese de su geçirmezlik için ana unsur astardır.
Deri en sağlam malzemedir. Bu botun ağırlığını yükseltirken, hava alabilirliğini de azaltmaktadır. Ne kadar az dikiş olursa o kadar sağlam olur. Doğa sporlarında genellikle nubuk ve süed deriler tercih edilir. Klasik deri temizliği ve bakımı kolay gibi gözükse de kaya, taş gibi şeylere çarpması sonucu daha fazla hasar gördüğü için pek fazla tercih edilmez.
Botun su geçirmezliğini, hava alabilirliğini sağlayan kısımdır. Bu kısımda, sadece su geçirmezlik sağlayan waterproof kaplamalar kullanıldığı gibi, su geçirmezliğin yanında hava alabilirlik özelliklerine sahip malzemeler de kullanılır. Uzun süreli kullanımlarda konfor ve ayak sağlığı için hava alabilir yapıda olanlar tercih edilmeli. Farklı markalar da olsa temel olarak aynı yapıdadırlar. Kabaca tarif edilirse, bir su molekülünden yaklaşık sekiz kat daha küçük gözeneklere sahip çok ince bir kumaş olarak düşünebilirsiniz. Gaz haldeki su buharı dışarı çıkabilirken, dış kısımdaki su içeri giremez. Bu sayede %100 su geçirmezlik elde eder.
Su geçirmezlik sağlayan bu gözenekli yapılar ayağınızda oluşan su buharının dışarı çıkmasını, bu yüzden nefes alınabilirliğini sağlamaktadır. Bilinmelidir ki su geçirmezliğin de, nefes alabilirliğin de bir sınırı vardır. Bu güne kadar üretilmiş hiçbir malzeme insan vücudunun terleme hızına yetişememiştir. Yani hava alan bir ayakkabı almanız hiçbir zaman ayağınızın terlemeyeceği anlamına gelmez.