Başkomutan Tarihî Millî Parkı
Afyonkarahisar / Afyonkarahisar Merkez / Büyükkalecik
63 2760 Yorumları okuAfyonkarahisar / Afyonkarahisar Merkez / Büyükkalecik
63 2760 Yorumları oku
Ä°ç Batı Anadolu'da Afyon, Kütahya, UÅŸak illeri sınırları içindedir. 1981 yılında milli park ilan edilmiÅŸtir. Yüz ölçümü 348.340 dekar olup, 17.120 dekarı UÅŸak ilinde, 151.720 dekarı Kütahya ilinde, 179.500 dekarı Afyon ili sınırları içerisinde kalmaktadır.
BaÅŸkomutan Tarihi Milli Parkı, Türkiye Cumhuriyeti tarihi açısından önemli mihenk taÅŸlarının arasında yer almaktadır.
Tarihi Milli Park içinde kalan alanlar, emperyalist iÅŸgal güçlerinin Anadolu'dan atılmasıyla sonlanan Ulusal KurtuluÅŸ Savaşımızın en önemli bölümünü oluÅŸturan; 26 AÄŸustos'ta Büyük Taarruzun baÅŸladığı bölge ile 30 AÄŸustos'ta BaÅŸkomutanlık Meydan Muharebesinin geçtiÄŸi bölgelerdir.
Büyük Taarruzun baÅŸarılı olmasında askeri dehasıyla birinci derece rol oynayan Mustafa Kemal PaÅŸa'nın yurttaki ve dünyadaki yeri bu SavaÅŸ sonrasında tartışılmaz bir ÅŸekilde güç kazanmıştır. Atatürk, ulusundan aldığı güç ve yetki ile çaÄŸdaÅŸlaÅŸma hamlelerine baÅŸlamış, Türk toplumunun varlığının ve bağımsızlığının kalıcı olması için köklü yenilikleri hayata geçirmiÅŸtir.
Tarihi Milli Park alanı, emperyalist ülkelere karşı yürütülen Ulusal KurtuluÅŸ Savaşımızın dönüm noktasının yaÅŸandığı, bağımsızlık ve özgürlük mücadelemizin anıtlaÅŸtığı, destanlaÅŸtığı kutsal bir mekan olmanın yanında, tüm olumsuz koÅŸullara karşın Türk Ulusunun vatan savunmasında gösterdiÄŸi kararlılığın, cesaretin ve inancın da sembolüdür. Bu nedenledir ki; BaÅŸkomutan Tarihi Milli Parkı herhangi bir milli park, koruma kullanma dengesi yaklaşımında kullanma açısından da denge gözetilecek sıradan bir koruma alanı olarak görülemez.
Afyon Kocatepe ve Dumlupınar çevresindeki alanlar Tarihi Milli Park ilan edilmiÅŸ, savaşın seyrine uygun olarak Afyon Kocatepe ve Dumlupınar olarak iki ayrı bölümde belirlenen Milli Park, Afyon-UÅŸak karayolunun iki yönünde yüz metrelik birer ÅŸerit ile birbirine baÄŸlanmıştır.
Milli Park alanı; ÅŸehitlik ve anıtlarıyla tarihi savaÅŸ alanlarının korunması, mevcut ve gelecek nesillere aktarılması, öÄŸretilmesi ve tanıtılması amacı ile oluÅŸturulmuÅŸtur. Bu sabeple tarihi mekanların gezilmesi ile birlikte Milli Park; doÄŸal güzelliklerin de olduÄŸu alanları içinde barındırdığından, insanların aileleriyle birlikte daha güzel vakit geçirmeleri saÄŸlayacak piknik alanları da oluÅŸturulmuÅŸtur.
AhmetpaÅŸa Günübirlik Kullanım Alanı ve Erkmen Günübirlik Kullanım Alanında Çocuk oyun alanları, Kamelya, piknik masası ve kontrollü ateÅŸ yakma üniteleri, Kır kahvesi, WC, ÇeÅŸmeler, mescit, Halı saha, Otopark, Araç ve yürüyüÅŸ yolları bulunmaktadır.
Milli Park alanına ait poster, broÅŸür, kitapçık gibi yayınları alabileceÄŸiniz ziyaretçi merkezleri ise Ä°stiklal Tanıtım Merkezi, Zafer Müzesi, Dumlupınar Müzesi, Åžuhut Büyük Taarruz Karargahı, Kocatepe Tanıtım Birimi ve Dumlupınar Atatürk Evi’dır.
Her sene 25 - 30 AÄŸustos Zafer Haftası Kutlamaları çerçevesinde; 25 AÄŸustos'u 26 AÄŸustos'a baÄŸlayan gece tüm ülkeden gelen ziyaretçilerle Mustafa Kemal PaÅŸa ile diÄŸer Komutanlar ve Türk birliklerinin Åžuhut'tan Kocatepe'ye ilerledikleri güzergahta Zafer YürüyüÅŸü etkinliÄŸi düzenlenmektedir.
Afyonkarahisar Ä°l’inde; Kocatepe Anıtı ve Kitabesi, Yzb.Agâh Efendi ÅžehitliÄŸi, Büyük Taarruz ÅžehitliÄŸi ve Mustafa Kemal Atatürk Anıtı, Alb. ReÅŸat ÇiÄŸiltepe ÅžehitliÄŸi, Zafer Müzesi, Kütahya Ä°l’inde; Zafertepe Anıtı, Åžehit Sancaktar Mehmetçik Anıtı, Yzb.Åžekip Efendi ÅžehitliÄŸi, ÜçTepeler (Aslıhanlar) ÅžehitliÄŸi, Dumlupınar Anıtı, Dumlupınar ÅžehitliÄŸi, Dumlupınar Müzesi bulunmaktadır.
Kocatepe; Anadolu`nun ve Türk Ulusunun kurtuluÅŸunu saÄŸlayan Büyük Taarruz`un 26 AÄŸustos 1922 tarihinde BaÅŸkomutan Mustafa Kemal tarafından baÅŸlatıldığı, sevk ve idare edildiÄŸi yerdir.
Yzb.Agâh Efendi ÅžehitliÄŸi; Büyük Taarruzun 2 inci günü olan (27 AÄŸustos 1922 günü), Kurtkaya tepesinde ÅŸehit düÅŸen 12. Tümen 36. Piyade Alayı 6. Bölük Komutanı, Bayburtlu Ziver Bey OÄŸlu Yüzbaşı Agah Efendi ve Sinoplu ÜsteÄŸmen Feyzullah Efendi ve 100 Mehmetçik adına yapılan ÅŸehitlik, 26 AÄŸustos 1972 yılında inÅŸa edilmiÅŸtir.
Büyük Taarruz ÅžehitliÄŸi ve Mustafa Kemal Atatürk Anıtı; BaÅŸkomutan Gazi Mustafa Kemal PaÅŸa`nın, 26 AÄŸustos 1922 Kocatepe’de Büyük Taarruz Harekat Emrini vermesiyle birlikte, 26-27-28 Ve 29 AÄŸustos 1922`de ÅŸehit düÅŸen 275 Subay ve 2150 Mehmetçik, toplam 2425 Åžehit Anısına yapılan, sembolik bir ÅŸehitliktir. (500 Åžehidin Mezar TaÅŸları Vardır.)
Alb. ReÅŸat ÇiÄŸiltepe ÅžehitliÄŸi; Afyonkarahisar`ın güneybatısında yer alan, ÇiÄŸiltepe üzerinde, 27 AÄŸustos 1922 günü BaÅŸkomutan Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e verdiÄŸi sözü yerine getirememenin üzüntüsü sonucu intihar eden 57.tümen komutanı Miralay ReÅŸat Bey anısına yaptırılmıştır.
Zafer Müzesi; Afyonkarahisar`ın 27.08.1922 günü saat 17:30`da 8. Tümen 189. Alay tarafından alınmasından sonra, Mustafa Kemal Atatürk`ün Kocatepe`den inerek, arabasıyla Afyonkarahisar`a geldiÄŸi ve aynı zamanda 30 AÄŸustos 1922 BaÅŸkomutan Meydan Muharebesinin planlarının yapıldığı, taarruz emrinin verildiÄŸi binadır.
.
Zafertepe Anıtı; 30 AÄŸustos 1922 günü sabahı Mustafa Kemal PaÅŸa, Afyonkarahisar’dan otomobille bu tepeye gelerek saat 14:00’dan itibaren, BaÅŸkomutan Meydan Muhaberesinin rasat noktasından sevk ve idare eder. Çatılmış silahların uzaktan görünüÅŸü veya alev alev meÅŸale hissini uyandıran Zafertepe Çalköy’deki Zafer Abidesi, asıl manası ile KurtuluÅŸ Savaşını ve Türk Milletini içte ve dışta meydana gelebilecek kötü tesirlere karşı er geç birleÅŸerek zafere gidebileceÄŸini temsil eder.
Åžehit Sancaktar Mehmetçik Anıtı; Atatürk; 31 AÄŸustos 1922 günü muhabere sahasını gezerken yerde ÅŸehitler arasında düÅŸman topçu mermisinin açtığı çukura gömülmüÅŸ bir sancaktar görür. Bu aziz Åžehit toprağın üzerinde katılaÅŸmış kolu ile sancağı dimdik tutmaktadır. Manzaradan duygulanan BaÅŸkomutan savaÅŸ sonrasında yapılacak ÅŸehit asker anıtı için bunun sembol alınmasını emreder. Temelini de bizzat Gazi PaÅŸa 30 AÄŸustos 1924’te kendisi atmıştır.
Yzb.Åžekip Efendi ÅžehitliÄŸi; Bu anıt; 30 AÄŸustos muharebesinde Yunanlara hücum eden Türk süvari kolordusunun bu civarda verdiÄŸi ÅŸehitler namına yaptırılmıştır.
ÜçTepeler (Aslıhanlar) ÅžehitliÄŸi; 30 AÄŸustos 1922 BaÅŸkomutan Meydan Muharebesinde, Büyük Aslıhanlar köyü içinde ÅŸehit düÅŸen Elazığ’lı Binbaşı Hacı ÖmeroÄŸlu Yusuf Ziya, Diyarbakır’lı ÜsteÄŸmen MehmetoÄŸlu Ahmet, Urfa’lı TeÄŸmen Halil, Ä°brahimoÄŸlu Mustafa Hilmi ile beraber 42 Mehmetçik adına, 1995 yılında kaide üzerine bir dikili taÅŸ,kitabe ve mezarlarla birlikte Kültür Bakanlığı tarafından yapılmıştır. Milli mücadelede süngüsünü takmış düÅŸman üzerine saldırmaya hazır binlerce MehmetçiÄŸimizi sembolize eden bir anıttır.
Dumlupınar Anıtı; Bu Anıt; BaÅŸkomutan Meydan Muharebesinde, BaÅŸkomutan Mustafa Kemal PaÅŸa’nın ordularına ‘’Ordular Ä°lk Hedefiniz Akdeniz’dir, Ä°leri !’’ emrini verdiÄŸi karargâhın yeridir.
Dumlupınar ÅžehitliÄŸi; 1919-1922 yıllarında, Mustafa Kemal’in çevresinde köylüsüyle, kentlisiyle, kadınıyla-erkeÄŸiyle, doÄŸusuyla-batısıyla, kuzeylisiyle-güneylisiyle birleÅŸerek amansız bir ölüm-kalım savaşına girerler. Ä°ÅŸte bu KurtuluÅŸ Savaşında cephede ve cephe gerisinde 137.000 ÅŸehit verilir. Bu ÅŸehitlerimizin aziz anıları için, Ankara-Ä°zmir karayolunun 500m iç kesiminde Dumlupınar Ä°lçesi sınırları içerisinde Cafer Gazi Türbesi ve eteklerine Kültür Bakanlığı tarafından Dumlupınar ÅžehitliÄŸi yapılarak 1992 yılında büyük törenle ziyarete açılmıştır.
Dumlupınar Müzesi; 1929 Yılında Yüzbaşı Selahattin tarafından yaÄŸlı boya tablosu yapılan ve romanda bahsi geçen bu ev KurtuluÅŸ Savaşımız sırasında BaÅŸkomutan Gazi Mustafa Kemal’in kaldığı, Dumlupınar BaÅŸkomutan Karargâhı olarak da kullanılmıştır. Bu ev aslına uygun olarak restorasyon ve düzenlenmesi yapılarak ‘’Atatürk Karargah Evi’’ olarak 30 AÄŸustos 2003’te ziyarete açılmıştır
Tanıtım Parkı içinde 60 türün üzerinde bitki mevcuttur. Dumlupınar bölümünde 43 endemik taksonun bulunduÄŸu, Kocatepe Dumlupınar bölümlerinin her ikisinde ise 19 endemik taksonun bulunduÄŸu saptanmıştır. Åžimdiye kadar yapılan çalışmalarda Dumlupınar bölümünde 403 taksonun bulunduÄŸu tespit edilmiÅŸtir. Kasnak MeÅŸesi, Sığır KuyruÄŸu, Çoban Dikeni, Bozgeven, Karaçam-Sarıçam, Karaçam-Boylu Ardıç-Kokar Ardıç, Sedir, Kayın alanda yer alan aÄŸaç ve bitki türlerindendir.
26 AÄŸustos 1922'de Kocatepe’de baÅŸlayan Türk Taarruzu, 27-28 AÄŸustos’taki muharebelerle Kocatepe bölgesindeki düÅŸman kuvvetlerini önüne katarak sürmüÅŸ ve 27 AÄŸustos’ta Afyonkarahisar’a ulaÅŸmıştır. BeÅŸ gün, geceli ve gündüzlü aralıksız süren Meydan Savaşını, Ulu Önder Atatürk’ün 26 – 30 AÄŸustos 1922 tarihinde bütün dünyayı ÅŸaşırtan bir baÅŸarı ile sonuçlandırdığı KurtuluÅŸ Savaşı’nın geçtiÄŸi yörelerdeki tarihi olgular BaÅŸkomutan Tarihi Milli Parkı’nın ana kaynak deÄŸerini oluÅŸturmaktadır.
Milli Park’ın kaynak deÄŸeri, arazinin jeolojik yapısı ve bitki örtüsü ile desteklenmektedir. Milli Parkın Afyon bölümü, EskiÅŸehir Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun kararları, Dumlupınar bölümü ise Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun kararları ile 1. derece Tarihi Sit alanı olarak tescil edilmiÅŸtir.
Kirpi, yabani tavÅŸan, kör fare, kurt, kızıl tilki, tepeli bataÄŸan, küçük bataÄŸan, akpelikan, tepeli pelikan, alacabalıkçıl, küçük akbalıkçıl, balaban, cüce balaban, büyük akbalıkçıl, erguvani balıkçıl, karaleylek, leylek flamingo, angıt atmaca, ÅŸahin, kızıl ÅŸahin, paçalı ÅŸahin, kerkenez, ala doÄŸan, turna, küçük aÄŸaçkakan, alaca aÄŸaçkakan, boÄŸmaklı toygar, küçük boÄŸmaklı toygar, tepeli toygar, bülbül, setti bülbülü, alaca sinekkapan, saka, bataklık kirazkuÅŸu alanda yer alan, Bern sözleÅŸmesine göre mutlak koruma altında olan türlerdir.
Dumlupınar bölümünde yer alan Zafertepe-Çalköy Göleti, alanın ortasında canlılara(özellikle kuÅŸ türlerine)taze su saÄŸlayan ve kıyı boyunca uzanan tatlısu çayırları ile sazlık alanlardan oluÅŸan bir sulak alan niteliÄŸindedir.
Dumlupınar Göleti;1315 m yükseklikte olup Aropojenik nitelikli tatlısu göletidir. Çevresinde dar bir ÅŸerit halinde sucul bitki örtüsü barındıran çayırlar ile kısa bir taÅŸlık kıyı ÅŸeridinde oluÅŸmaktadır.
