Genel Bilgiler
2015 yılında tescil edilen Şahinkaya Kanyonu Tabiat Parkı, Samsun ilinin Vezirköprü ilçesinde yer almaktadır. Şahinkaya Kanyonu Tabiat Parkı, Samsun il merkezine 125 km, Vezirköprü ilçe merkezine ise 17 km mesafededir. Tabiat parkı Amasya Merzifon Havalimanı’na 75 km, Samsun Çarşamba Havalimanı’na ise 148 km mesafededir. Alana ulaşım asfalt yol ile sağlanmaktadır. Tabiat Parkı içerisinde ziyaretçilerin kullanımına yönelik kameriye, piknik masaları ve yürüyüş yolları bulunmaktadır. Kanyon ve çevresi; tekne turu, kano, kampçılık, piknik, doğa yürüyüşü, bitki ve yaban hayatı gözlemi, doğa fotoğrafçılığı ve amatör balıkçılık faaliyetlerinin yapılmasına elverişlidir. Şahinkaya Kanyonu, Altınkaya Baraj Gölü’nü doğal bir görünüm ile ikiye ayıran eşine az rastlanan bir kanyon özelliğindedir. Dar ve kıvrımlı kanyon içerisinde tekne turu ile ilerlerken gökyüzünü, kayalara tutunmuş kızılçam, zeytin ve sandal ağaçlarının arasından büyülü bir halde görebilirsiniz. Kanyonda kireçtaşı anakayalarından oluşan doğal mağaralar alanın diğer kaynak değerlerindendir.
Flora Bilgileri
Saha ve çevresindeki doğal alanlarda Akdeniz bitki örtüsü yer almaktadır. Alanda ana bitki örtüsü Kızılçam ve, Meşe’den oluşmaktadır. Ağaç katı altında ve diğer yerlerde Zeytin, Akçakesme, Ardıç, Süpürge Çalısı, Menengiç, Yabani Nar ve diğer ağaççık ve çalı grupları ile otsu vejetasyon bulunmaktadır. Bitki türleri konusunda alan ve yakın çevresinde bilimsel araştırma yapılmamıştır. Ancak sahanın içerisinde bulunduğu Vezirköprü İlçesi biyoçeşitlilik ve endemizm yönünden Karadeniz Bölgesi'nin en zengin yöreleri arasındadır.
Fauna Bilgileri
Memeliler: Karaca, Domuz, Kurt, Tilki, Sansar, Gelincik, Tavşan, Sincap, Porsuk, Kirpi, Yaban Kedisi, Su samuru.
Kuşlar: Sülün, Çulluk, Bıldırcın, Karga, Martı, Sakarmeke, Kınalı keklik, Üveyik, Karabatak, Şahin, Balıkçıl, Doğan, Baykuş, Sığırcık, Güvercin, Ağaçkakan, Angıt, Kumru, Kaya kartalı, Saka.
Göçmen Kuşlar: Yeşilbaş, Macar Ördeği, Boz ördek, Kara ördek, Elmabaş Patka, Karabaş Patka. Kara Akbaba, Sakarca, Tahtalı, Kuğu, Boz Kaz, Yaban Kazı, Ala Kaz, Sarı Kaz, Telli Turna, Kel Turna, Toy türleri, Leylek, Angıt, Kumru, Kaya kartalı.
Sürüngenler: Yılan, Kaplumbağa, Kertenkele.
Balık türleri: Sazan, Yayın, Kefal, Levrek.
Fauna konusunda alan ve yakın çevresinde bilimsel araştırma yapılmamıştır. Ancak sahanın içerisinde bulunduğu Vezirköprü İlçesi biyoçeşitlilik ve endemizm yönünden Karadeniz Bölgesi'nin en zengin yöreleri arasındadır.
Kaynak Değerler
Alanın ana kaynak değeri baraj gölünde bulunan kanyondur. Kanyonun derinliği yaklaşık olarak 450 metre, uzunluğu ise 3250 metre civarındadır. Saha ve çevresi ekoturizm açısından son derece zengin bir potansiyele sahiptir. Özellikle foto safari, sportif olta balıkçılığı, su altı dalış, yamaç paraşütü, yüksekten atlama, tırmanma ve doğa yürüyüşü gibi ekoturizm etkinlikleri koruma-kullanma dengesi içerisinde yaptırılabilir. Alan ve çevresi Samsun Turizm Master Planı'nda da önemli yerler arasında gösterilerek ileriye dönük planlamalara konu edilmiştir.
Kültürel Değerler
Sahanın mülki olarak bağlı bulunduğu Vezirköprü İlçesinin MÖ. 5000 yıllarına dayanan tarihi geçmişi bulunmaktadır. Hititlerin kutsal kenti olduğuna inanılan Nerik sahaya yakın konumdadır. Çevrede çok sayıda Tümülüs ve Bizans kalıntıları bulunmaktadır. Vezirköprü ve köylerinde Sarıkız, İkikat, Eminem, Köroğlu Horon, Çil kız, İkiayak, Yelleme, Tamzara, Simsim, Karaoğlan, Dikhoron, Dörtayak ve Oduncular gibi halk oyunları oynanmaktadır. İlçenin kendine has yemeklerinden en ünlüsü, genellikle düğünlerde pişirilen keşkektir. Keşkek üzerine etli ve nohutlu yahni dökülerek yenir. İlçede katık (süzme yoğurt) la yapılan yemekler de meşhurdur. Bunlar; katık böreği, memecik, katıklı ekmek, katık sündürmesi vb.dir. Ayrıca Oymaağaç oğlak kebabı, orman kebabı, kuzu çevirmesi ve çeşitli hamur işleri de en belirgin yemeklerindendir. Kaz pilavı, tirit, kaz çevirmesi yine yöreye has yemeklerdendir. Haluçka, yaprak dolması, bazlanbaç, bişi, mıhlama, nünük, pıtpıt, kaypak, cimcik, çılbır ismi anılması gereken diğer yöresel yemeklerdendir. Yaygın olmamakla birlikte bazı köylerde yöresel kendine has kıyafetler giyilmektedir. Susuz, Sarıdibek, Alanşeyhi, Tahtaköprü köylerinde halen giyilen kırmızı-beyaz yün dokumalı, renkli boncuk süslemeli “taç” adı verilen baş giyimi görülmektedir. Bazı köylerde kuşak, çember, peşgir dolamaları tespit edilmiş olup tezgahları kuruludur.
Kendine özgü yassı formuyla diğerlerinden ayrılan ve 33 değişik parçadan yapılan Vezirköprü Semaveri ilçede en başta gelen zanaattır. Bu zanaat haricinde ilçe merkezinde ve bazı köylerde halı, kilim ve bez dokumacılığı, bakır işlemeciliği, ağaç işlemeciliği, sac işlemeciliği, semercilik, urgancılık ve süpürgecilik gibi bazı el sanatları ya da zanaatlar gelişen teknolojiye rağmen az da olsa yapılmaktadır.
Rekreasyon İmkanları
Yaklaşık 3250 metre uzunluğuyla, su seviyesinden itibaren 500 metreyi bulan derinliğiyle ve 100 metreye düşen darlığıyla Şahinkaya Kanyonu eşine az rastlanan bir kanyon özelliğindedir. Kızılırmak’ın en dar geçit yeri olarak Altınkaya Baraj Gölü’nü doğal bir görünümle ikiye ayırır. Tekneyle dar ve kıvrımlı bir yolda ilerlenirken gökyüzü, kayalara tutunmuş kızılçam, zeytin ve sandal ağaçlarının arasından büyülü bir halde görülebilir. Kanyonu iki duvar halinde oluşturan kireçtaşı anakayalarında birçok doğal mağara göze çarpar. Biraz daha ilerlerken milattan önceki yıllardan kaldığı düşünülen ve niçin yapıldığı bilinmeyen merdiven basamakları dikkat çeker. Bazen kayalıkların arasında uçan şahinlere ya da güvercinlere bakarken bir anda su yüzünde atlayan büyük bir sazan görülebilir. Dik kayalıklar insanın aklından “acaba dağcı olsaydım buradan çıkabilir miydim?” gibi hoş bir düşünce geçmesine neden olur. Biraz zahmetli bir tırmanış sonrasında tepelerden, yapay olmasına rağmen bir o kadar da doğal görünen göl ve kanyon manzarasıyla birlikte akşama doğru güneşin göl üzerinden farklı bir biçimde veda edişi seyredilebilir. Yine bazı mağaralar gezilerek nasıl oluştuğu ve içinde insan yaşayıp yaşamadığı merak edilebilir. Hititler zamanından kaldığı düşünülen mezar veya oda tarzı yerlerdeki tablet ve çömlek parçaları ilgi çekebilir. Kuşların göç zamanı bazı göçmen kuşlarla birlikte kara akbabalar da görülebilir. Hiç düşünmediğiniz bir anda ürkek bir karacanın kaçışına tanık olunabilir.
