Genel Bilgiler
Turgut Özal Tabiat Parkı; Battalgazi İlçesi Pınarbaşı mevkiinde bulunmakta olup, 403 dekar büyüklüğündedir. Şehir merkezine 3 km uzaklıkta bulunmaktadır. Tabiat Parkı 2009 yılında tescil edilmiştir. Korunan alanın kaynak değerleri; kaynak suyu, orman ve kayalık ekosistemidir.
Flora Bilgileri
Turgut Özal Tabiat Parkı proje sahası içerisinde arazi çalışması planına göre 17-18-19/04/2010 tarihlerinde alanın floristik özelliklerinin belirlenmesi için arazi çalışması yapılmıştır. Çalışma alanında karasal ve sucul ekosistemler bulunduğu için bu alanlardaki floristik yapı ayrı ayrı olarak değerlendirilmiştir.
Karasal Ekosistem
Bu ekosistem içerisinde bulunan iletim demetli bitkiler mümkün olduğunca toplanıp herbaryum materyali haline dönüştürülmüştür. Bir kısmının ise fotoğrafı çekilmiştir. Toplanan örnekler daha sonra değişik kaynaklar (Davis et al., 1965-1988) kullanılarak teşhis edilmiştir. Bu çalışma sonucunda 34 familya içerisinde toplam 108 bitki türü belirlenmiştir. Bu türler içerisinden Fitocoğrafik Bölgesi belirlenmiş olan 32 türden, 26 tanesi İran-Turan, 2 tanesi Avrupa-Sibirya, 1 tanesi Akdeniz ve 3 tanesi Doğu Akdeniz Fitocoğrafik Bölgesi elemanıdır. Diğer türler ise çok bölgeli veya Fitocoğrafik Bölgesi bilinmeyen türlerdir.
Sucul Ekosistem
Bu ekosistem içerisinde yer alan fitoplanktonlar (mikroskobik bitkiler) daha önceden yapılan bir çalışmadan (Çetin ve Şen, 2004) yararlanılarak belirlenmiştir. Çetin ve Şen (2004) tarafından Orduzu göletinde yapılan çalışmada; Bacillariophyta, divizyosundan 84 tür (2 varyete), Chlorophyta divizyosundan 14 tür (3 varyete), Cyanophyta divizyosundan 9 tür (1 varyete), Dinophyta divizyosundan 2 tür, Euglenophyta divizyosundan ise 2 tür olmak üzere toplam 111 fitoplankton türü (6 varyete) belirlenmiştir.
Fauna Bilgileri
Turgut Özal Tabiat Parkı proje sahası içerisinde arazi çalışması planına göre 17-18-19/04/2010 tarihlerinde alanın fauna özelliklerinin belirlenmesi için arazi çalışması yapılmıştır. Çalışma alanında karasal ve sucul ekosistemler bulunduğu için bu alanlardaki fauna özellikleri ayrı ayrı olarak değerlendirilmiştir.
Sucul ekosistem
Bu ekosistem içerisinde bulunan omurgasız, ve omurgalıların belirlenmesinde alan içerisindeki gözlemlerden yararlanılmıştır. Bu canlıların teşhisinde, Demirsoy (1996a,b, 2001), Tosunoğlu (2009), Elster ve Ohle (1972, 1979), Streble ve Krauter (1988) Scourfield ve Harding (1966), Dussart (1969) Lilljeborg (1982a,b,c), Koste (1978a,b) ve Illies (1978) den yararlanılmıştır.
Proje sahası içerisinde sucul omurgasızları oluşturan 5 adet zooplankton, 1 adet yengeç, sucul omurgalıları oluşturan 2 adet balık (Fotoğraf 2.14 ve Fotoğraf 2.15) ve 2 adet amfibi (Fotoğraf 2.16) olmak üzere sucul ekosistemde yaşayan toplam 10 adet farklı tür bulunmaktadır.
Karasal ekosistem
Bu ekosistem içerisinde bulunan omurgasız, ve omurgalıların belirlenmesinde alan içerisindeki gözlemlerden yararlanılmıştır. Bu canlıların teşhisinde, Heinzel (1995), Demirsoy (1996a,b, 2001) ve Baytaş (2008)’ın çalışmaları kullanılmıştır.
Yapılan çalışma sonucunda karasal omurgasızları oluşturan 10 adet böcek karasal omurgalıları oluşturan 10 adet kuş, 2 adet sürüngen ve 2 adet memeli olmak üzere karasal ekosistemde yaşayan toplam 24 adet farklı tür bulunmaktadır.
Kaynak Değerler
Pınarbaşı göleti ve kaynak suyu alandaki en önemli doğal kaynak değerleridir.Tabiat Parkı içerisinde endemik türlerin bulunduğu alanlar ile memeli ve sürüngen yuvalarının tespit edildiği alanlar ekolojik açıdan önemli alanlardır.
Kültürel Değerler
Tabiat Parkı’nın içinde bulunduğu Orduzu Beldesi’nde yer alan Aslantepe Höyüğü’nde yapılan kazı çalışmaları sonucunda Aslantepe’nin tarihte çok önemli bir yerleşim ve ticaret merkezi olduğu ortaya çıkmaktadır. Hititlerin Anadolu’da M.Ö 2000 yıllarının başında varlıklarını gösterdikleri, Aslantepe’den çıkarılan bazı seramik örneklerinden anlaşılmaktadır.
Tarihi Roma ulaşım bağlantıları üzerinde önemli bir kavşak noktası olan Malatya yöresi Roma ve Bizans dönemlerinde askeri kimliğiyle öne çıkmıştır.
Malatya kent merkezinin ilk yerleşim yeri Orduzu beldesinin kuzeyinde Battalgazi ilçesi olarak bilinmektedir. 19.yy da bugünkü Malatya kent merkezinin bulunduğu alanda bağ ve bahçeler bulunmaktaydı. Bu dönemde halkın ana geçim kaynağını bağcılık ve bahçe tarımı oluşturmaktaydı. Yılın büyük kısmını bahçesinde geçiren yerel halk zamanla Eski Malatya’dan bugünkü Malatya kent merkezine taşındı.
XIX. yüzyıl boyunca küçük bir kent olarak kalan Malatya’nın asıl gelişmesi Cumhuriyet döneminde olmuştur. Cumhuriyetin ilk yıllarında benimsenen devlet eliyle kalkınma sürecinde Malatya‘da yapılan kamu yatırımları sanayinin önünü açmış ve sanayicilere ufuk kazandırmıştır.
Rekreasyon İmkanları
Doğal güzellikleri bakımından zengin bir alanda bulunan Turgut Özal Tabiat Parkı bu özellikleri ile çok sayıda rekreasyonel faaliyete ev sahipliği yapabilecek konumdadır.
Doğal kaynak suyu olarak çıkan, Pınarbaşı diye adlandırılan ve kaynak suyunun önüne set çekilerek oluşturulmuş göletin estetik görüntüsüyle birlikte çam, sedir ve badem türü ağaçlarla örtülü vadi güzel bir manzara bütünlüğü oluşturmaktadır.
Ayrıca alan içerisinde, topoğrafik yapıya ve yükseltiye bağlı olarak çeşitlilik gösteren değişik ekosistemler halen doğal niteliklerini korumakta ve bu özelliği ile birçok yaban yaşamına ve bilimsel araştırmalara da olanak sağlamaktadır.