En Temel İlk Yardım Maddeleri 4 - Hayvan, Böcek Isırmaları, Sokmaları

Bir Doğa Yürüyüşçüsünün Bilmesi Gereken En Temel İlk Yardım Maddeleri

4 - Hayvan ve Böcek Isırmaları, Sokmaları

Doğada spor yapan her kişi asgari temel ilk yardım bilgilerine sahip olmalıdır. Bu bilgilere öncelikli olarak kendi sağlığınız ve güvenliğiniz için sahip olmalısınız. Ve sonrada eşinize, çocuğunuza veya çok yakın bir arkadaşınıza bir kaza anında yardımcı olabilmek için bilmelisiniz. Bilmiyorsanız, belkide onların, o en basit müdahaleyi yapamadığınız için ömür boyu bu kazanın olumsuz etkileriyle yaşamak zorunda kalmasına engel olamayabileceksiniz.

Bu makalede sizin, arkadaşınızın veya grubunuzdaki birinin doğada başınıza gelebilecek en basitten en ciddi vakaya kadar o anda elinizde bulunan imkanlarla neler yapabilirsiniz tavsiyeleri anlatılmıştır. Burada bahsedilenler tamamen bir tavsiye niteliğinde olup kesinlikle profesyonel tıbbi yardım yerine geçmeyecektir. Basit veya ciddi her vaka mutlaka tıbbi yardım alınarak sonuçlandırılmalıdır.

Vücutta oluşan yaralanmaların tedavisi önemli bir beceridir. Ancak bir doğa sporcusunun herşeyi bilmesinden ziyade gerçekten kendisi için önemli olan şeyleri bilmesi ve bunlarla ilgili malzemeleri bulundurması gereklidir. Bu yazı dizisinde her doğa yürüyüşçüsünün başına gelmesi muhtemel kaza, yaralanma vb ne karşı bilmesi gerekenler kolay anlaşılır ipuçları halinde sunulmuştur.

      Hayvan ve Böcek Isırmaları

Her ne kadar doğada olmayı seviyorsanız da tabiatın esas sahipleri olan hayvan veya böcek ısırdığında ne yapmanız gerektiğini bilmelisiniz. Bu bölümde hayvan ısırmaları, böcek, yılan vb sokmaları gibi vakalar söz konusu olduğunda yapılabilecek ilk yardım müdahalesinden bahsedilmiştir.

Arılar ve Eşek Arıları

Arılar özellikle ilkbahahar ve yaz aylarında doğada daha çok yer alırlar. Kovanda olduğu kadar yerdeki delik, çatlak vb kendi yaptıkları yuvalarda da bulunabilirler. Giydiğiniz parlak ve canlı renkler, güneşte ışıldayan takılar veya taze parfüm kokusu arıları kendinize çekmenize sebep olabilir. Bunun aksine salatalık kabuğu, nane, tarçın, sarımsak, vanilya veya kahve kokusu arıları sizden uzak tutabilir.

Belirtiler kısa sürer. Acı, yanma, şişme, kızarıklık, kaşınma gibi lokal belirtiler olur. Arı birkaç yerden veya nefes borusuna yakın bir yerden soktuysa ya da kişi alerjik bünyeli ise tehlikeli olabilir. Eğer bir alerjiniz yoksa arı sokmasının etkisi 24 saat içinde kendiliğinden azalarak geçer.

Arı iğnesi çıkarılabiliyorsa hemen çıkarılmalıdır. Ağrı ve şişlik için soğuk bir şey (buz torbası, soğuk sprey vb) uygulayın ve varsa oral bir antihistamin (antialerjik) verin.

Eğer ağızdan sokmuşsa ve solunumu güçleştiriyorsa buz emmesi sağlanır. Ağız içi sokmalarında ve alerji hikayesi olanlarda derhal tıbbi yardım alınmalıdır.

Hastanın alerjik reaksiyonu varsa (yüz, ağız, dudak, boğazda şişme, nefes alma ve yutkunmada zorluk, göğüste sıkışma, boğazda şişme, baş dönmesi vb) bir doz epinefrin (reçete gereklidir) enjekte edilebilir ve antihistaminik verilir. İkinci bir epi dozunu el altında tutarak ve her dört ila altı saatte bir daha fazla antihistamin vererek, en kısa sürede profesyonel tıbbi yardım alınmalıdır.

Kene

Bu tür kan emiciler, cilde gömülmelerine izin verilirse taşıdıkları hastalığı geçirme olasılığı vardır. (bazen birkaç saat yeterlidir). Bu yüzden doğada günde iki kez kendinizi kontrol edin. Doğada kene vb'den korunmanın ilk yolu uzun kollu kıyafetler ve pantolon giymektir. Kullanacağınız tozlukda (artı sürüngenlerde dahil) ilave koruma sağlayacaktır. Yada pantolon paçasını çorabın içine sokmakda benzer işlevi görebilir. Böcek kovucu spreyde korunmanıza yardımcı olabilir. (Bu konuda uzman yardımı almak iyi olacaktır.) Keneler daha çok bitkilerin yere yakın yapraklarının altında bulunur.

Kenenin ısırdığı anlaşılmaz ve eğer alerjiniz yoksa genelde bir belirti vermez.

Tespit ettiğinizde önce sakin olun. Keneyi kendiniz çıkarmanız gerekiyorsa şunları uygulayın. (Kenenin bir uzman tarafından çıkartılması daha güvenlidir.) Yanlış bir hareket yapıldığı takdirde kafası kopabilir ve içeride kalabilir. Keneyi cımbızla cilt seviyesinden nazikçe kenenin uzun eksenine dik olarak (deriden dik açı ile dışarı doğru) tutarak yavaşça dışarı doğru çekin. Büküp, çevirmeye çalışmayın. (eczanelerde kene çıkarmak için ürünler var. İlk yardım çantanızada bulunması faydalı olabilir.) Çantanızda cımbız benzeri birşey yoksa iplede bu işlemi yapabilirsiniz.

Bölgeyi alkol, kolonya, sabun vs ile temizleyin. Hastalık ve / veya olağandışı bir döküntü gelişirse, derhal doktorunuza başvurun. Kene yapıştıktan sonra 24 saat içinde çıkarılırsa zararı sıfıra yakın olacaktır. Bu adımdan sonra kendinizi 2-4 günlük süreyle belirtilere karşı takip edin.

Doğa yürüyüşünden döner dönmez duşa girmeyi rutinleştirin ve duşta vücudunuza kene kontrolü yapın. Giysilerinizde kalmış olabilecek haşereyi önlemek için olabildiğince yüksek ısıda yıkayın. Uzun süreli veya kamplı etkinliklerde ise gün aşırı kişisel temizliğinizi yapmalı, kıyafet ve kamp malzemelerinizi kontrol etmelisiniz.

Zehirli Örümcekler

Zehirli örümcek (örneğin Kara dul) ısırıklarını teşhis etmek oldukça zor olabilir (birçok ısırılan meydana geldiğinde ısırmayı hissetmez bile). Kusma, halsizlik, baş ağrısı, ateş ve şiddetli karın ve / veya sırt ağrısı olup olmadığına bakın. Bazı örümcek türleri ise sokabilir veya ısırdığı yer sadece kaşınabilir. Her ikisi için de yarayı temizleyin, bölgeye soğuk uygulayın ve hastaya ağrı için bir antihistamin (kaşıntı için) ve ibuprofen verin. Bir doktora görünün (endişelenmeyin, örümcek ısırmasından ölüm nadirdir).

Akrep Sokmaları

Kuvvetli bir lokal reaksiyon oluşturur. Ağrı, ödem, iltihaplanma, kızarma, morarma, adale krampları, titreme / karıncalanma, huzursuzluk, havale gözlenebilir.

Sokmanın olduğu bölgeyi hareket ettirmeyin. Kişiyi yatar pozisyonda tutun ve yaraya soğuk uygulayın. Yara üzerine hiçbir girişim yapmayın ve en kısa sürede tıbbi yardım alın.

Zehirli Yılanlar

Türkiye coğrafyasındaki 28 yılan türünden 13'ü zehirlidir. Yılanın ısırdığı yerde 2li diş izi görülür.

Lokal ve genel belirtiler olarak; bölgede morluk, iltihaplanma (1–2 hafta sürer), kusma, karın arısı, ishal gibi sindirim sistemi bozuklukları, aşırı susuzluk, şok, kanama, psikolojik bozukluklar, kalpte ritim bozukluğu, baş ağrısı ve solunum düzensizliği gözlenebilir.

İlk olarak, ısırılan kişi sakinleştirilir, kalp atım hızı düşürülür ve zehir yayılım hızı en aza indirilir. Isırılan bölge bol su ile yıkanır. Isırık bölgesine yakın yerdeki dolaşımı engelleyebilecek takılar (saat, yüzük, bilezik vb) ve sıkan kıyafetler çıkartılır. Bölgeye soğuk uygulanır. Yara üzerine herhangi bir girişimde bulunulmaz. (Zehir emilmez) Isırılan kolu veya bacağını atelleyin, ancak kaldırmayın. Kurbanın yaşamsal bulgularını izleyin ve tıbbi yardım isteyin.

      Enfeksiyon belirtisi gözlem

Tüm yaralar (yanıklar ve sıyrıklar dahil) enfeksiyon belirtileri açısından aşağıdaki maddeler kapsamında gözlenerek düzenli olarak kontrol edilmelidir;

1) Artan ağrı, ateş, kızarıklık ve şişlik,
2) Artan beyaz irin,
3) Yaranın çevresindeki cildin hemen altındaki kırmızı çizgilerin gözlenmesi,
4) Ateş.

Bu belirtiler ortaya çıkar ve giderek kötüleşirse, en kısa sürede profesyonel sağlık desteği almalısınız.

NOT: Hayvan ısırıklarından veya ezilmeden kaynaklanan yaraları, hasarlı tendonları, bağları veya kemikleri içeren herhangi bir şey veya iyice temizlenemeyecek kadar fazla kirlenmiş olan yaraları kapatmayın. Bunların hepsinin enfeksiyon riski oldukça yüksektir. Bunun yerine, bu tür yaraları nemli gazlı bezle sarın, kuru gazlı bezle örtün ve yaralıyı hızlıca bir sağlık birimine ulaştırın.

Bir doğa yürüyüşçüsünün bilmesi gereken en temel ilk yardım maddeleri makale serisinin diğer yazılarına buradan ulaşabilirsiniz.
1-Küçük yaralar (kabarcıklar, sıyrıklar, yanıklar)
2-Büyük yaralar (Ağır kanamalar) (Dış kanama)
3-Kırıklar, Çıkıklar, Burkulmalar vb Kas Zedelenmeleri
4-Hayvan ve Böccek Isırmaları, Sokmaları (Arı, Kene, Akrep, Yılan vb)
5-Mide, Bağırsak Rahatsızlıkları (İshal, Kusma vb)
6-Diş Sorunları (Diş Ağrısı, Kırık Diş)
7-Çevresel tehditler (Kar Körlüğü, Hipotermi)
8-Etkinlik Tamam mı, Yoksa Devam mı?
9-İleri Seviye Rahatsızlıklar (Kalp Krizi, Şok, Omurga Yaralanmaları, Mantar Zehirlenmesi)
10-Pratik İlkyardım Fikirleri (Antasit, Boyun Ateli, Üçgen bandaj vb.)

Bu makalede yer alan bilgiler tamamen tavsiye niteliğinde olup kesinlikle profesyonel tıbbi yardım yerine geçmez. Basit veya ciddi her vaka mutlaka tıbbi yardım alınmalıdır.

destekleyici kaynaklar
buck tilton

En Temel İlk Yardım Maddeleri 4 - Hayvan, Böcek Isırmaları, Sokmaları

Etiketler doğada hayvan ısırmalarıdoğada hayvan sokmalarıdoğada böcek sokmalarıarı sokmasıkene ısırmasıakrep sokmasıyılan sokmasıörümcek ısırmasıkene çıkarma